Turancı derneklerin kuruluşu

Birileri Turancılık üzerine yazarken Vambery'den girip Cahun'dan çıkıyor. "Turancılığı Macarlar icat etti." diyor ve Yahudilerin etkileri üzerinde duruyor.

Önce nasıl bir icatmış görelim!

 "Türk Yurdu dergisinin 8 Şubat 1912 tarihli 6. sayısının sonunda, "Türk Şuûnu" (Türk hâdiseleri) bölümünde, "Turan ve Türk Cemiyetleri" başlıklı haber yer alıyor. Haberde, Budapeşte'de "Turan Cemiyeti", İstanbul'da "Turan Neşr-i Maarif Cemiyeti" adıyla dernekler kurulduğu duyuruluyor. Adı "Turan" olmamakla beraber aynı maksadı güden diğer bir derneğin haberi de veriliyor:

"İdarehanemize gönderilen nizâmnâmelerden bu yakınlarda Turan'a ve Türklüğe müteallik üç cemiyetin teessüs ettiği anlaşılıyor. Bunlardan birincisi Budapeşte'de Macar ulemâ ve muteberânı tarafından tesis edilmiş olan Turan Cemiyeti 'La Société Touranienne'dir. Bu mühim cemiyetin riyâset-i fahriyesinde Kont Belazeçini ile Doktor Arminyus Vambéry (meşhur müsteşrik Reşid Efendi) ve riyâset-i fiiliyesinde Kont Paul telakki bulunuyor. Komite azası arasında şimal Türklerine sevim­li siması pek malûm müsteşrik Doktor Miseroş Efendi'yi de görmekle memnunuz. Turan Cemiyeti'nin Fransızca nizâmnâmesinde maksadı şöyle ifade olunuyor: 'Cemiyetin maksadı Macar milletine karâbeti olan Avrupa ve Asya akvâmının ulûm, sanayi, iktisad-ı siyasî ve içtimaîsini tetebbu etmek ve ilerletmek -Cemiyetin arzûsu gayrın nef'ine çalışmaktır: Siyasî, dinî meseleler ve menâfi-i şahsiyeye müteallik hususlar mevdân-ı faaliyetten tamamen hariçtir. Cemiyetin faaliyeti ilmî ve umumîdir; cemiyet umûr-i ticâriye ile meşgul olmaz.'