Elimizdeki Türkçe

Türkçede el kelimesinden ne gibi kelimeler türemiş, hangi kelimelerimiz el ile başlıyor bunu biraz görmeye çalışmak istiyorum. Yaşar Çağbayır’ın on ciltlik Büyük Türkçe Sözlüğünde sadece el maddesi 12. 5 sayfa. İlk iki harfi el ile başlayan kelimeler ise 20 sayfa tutuyor. El kelimesinin hemen hemen hepimizin aklımıza ilk gelecek anlamı muhtemelen kolun bilekten sonra başlayan, tutmaya, iş görmeye, dokunmaya yarayan kısmı olacaktır. Kelimeyi yabancı anlamında da kullanıyoruz. Yurt ülke anlamında bir el ile karşılaşıyoruz. İl ile el aynı kelimeler midir? Bunun cevabı biraz uzun. Günümüzde vilayet anlamında kullandığımız il kelimesi anlamı uydurulmuş bir kelime. 1900 yılından önce Türkçede vilayet anlamına gelen bir il yok idi.