Yunus Emre’nin nesneleri

Yıllardır “nesne” kelimesini anlamaya çözmeye çalışırım arada bir, fakat nesne ile ilgili yapılan etimolojik izahat pek oturmaz kafama. “Nesne” Arapça “şey” kelimesinin Türkçesi. “Şey”in çoğulu “eşya”. Türkçeye yerleşen “şey” kelimesi “eşya”ya göre daha belirsiz, daha müphem bir manaya bürünmüş. Adeta birçok dilcinin diller aynasının Türkçe görüntüsünde “nesne” kelimesine vermeyi uygun gördükleri mana ile değer kaybına uğramış “şey” kelimesi de. Geçenlerde Dil Evi Etimoloji Topluluğumuzla Yunus Emre Divanından etimoloji dersimizi yaparken şiirde nesne kelimesine geldik. İyi ki de gelmişiz. Kafama tam yatmayan o izahı paylaştım topluluk üyesi arkadaşlarla. İşte o “ne ise ne” yorumu yatmıyor benim kafama. İsmet Zeki Eyüboğlu da, Yaşar Çağbayır da, Nişanyan da, Tuncer Gülensoy da “ne erse ne” “ne ise ne”den geldiğini yazmışlar.