Ne yapmalı?

Türk Lirası’nın çöküşü, dış operasyon falan değil. Bunu iyi kötü ekonomi bilen herkes biliyor. Nedeni, artık AKP’ye oy veren Hatice Teyze’nin bile bu ülkenin geleceğine güvenmiyor oluşu, gizli gizli yastık altında biraz dolar biriktirmesi.
Seçim sürecinde birileri çıkıp sabah-akşam “Dış güçler operasyon yapıyor” diye propaganda yapsa da, gerçekte TL çöküyor, çünkü Türkiye çöküyor.
Bu kanama yeni değil, 2015’ten beri devam ediyor. Miladı, demokrasiden sapma kararını aldığınız andır. Zavallı TL’nin buraya kadar dayanmış olması bile mucize.
Karşımızda sürdürülemez bir finansal denge var. Bir yanda inanılmaz şatafatlı devlet harcamaları, diğer yanda yatırım yapılamayacak kadar kuralsız ve otoriter bir ülke görüntüsü. Kasaya girenle çıkan, eşit değil. Olmayan paramızla köprü, havaalanı, yazlık saray yapıp, sonra dolar yükselince şaşırıyoruz.
İkinci sıkıntı, adaletsizlik. Yatırım yapılamaz bir ülke görüntüsündeyiz, çünkü memlekette hukuk yok. Hukuk olmayan bir yere el âlemin şirketi de gelip fabrika açmak istemiyor. Para da getirmiyor. Gazeteciyi, akademisyeni, Ali’yi Veli’yi cezaevlerine atmaktan nefesi kesilmiş sevimsiz bir otoriter ülke görüntüsü ne Doğu ne de Batı’da hiçbir yatırımcıya cazip gelmiyor. Çünkü bu baskının istikrarsızlık getireceğini görüyorlar.
Üçüncüsü, yönetim biçimi. Türkiye, demokrasi ve katılım olmadan tek elden bir yönetim modeline yöneldi. Bunlar 17’nci yüzyılda iflas eden rejim modelleri. “Tek adam rejimi kötüdür” derken, sadece ahlaken değil, pratik olarak da bu tarz yönetimlerin başarı şansı olmadığından söz ediyorduk. Dünyada demokratik bir ülkeyi alıp tek elden yönetmeye çalışan kimse o işin hayrını görmemiştir. Tayyip Erdoğan değil Steve Jobs bile gelse bu ülke bu modelle yönetilemez.