Torosyan’ın Acayip Hikâyesi

1947 yılında Amerika’da Boston’da bir yayınevi 1.Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ordusunda topçu yüzbaşısı olarak görev yaptığını söyleyen Sarkis Torosyan’ın, “hatıralarını” yayımladı. Çanakkale’den Filistin’e (From Dardanelles to Palestine ) adlı kitabın alt başlığı: “Türkiye ve Müttefiklerinin Beş Cephesinin Gerçek Bir Hikayesi ve Bir Harem Romansı “. Y. Hakan Erdem’i kitabı ince bir araştırmaya tabi tutmaya iten sebep de bu alt başlık olur. Türkiye bu kitabın varlığından Robert Fisk’in 2007 yılında yazdığı “Unutulmaz Soykırım” yazısıyla haberdar olur. Anglo-sakson okuyuculara bir savaşın içerden sunulan resmi olarak sunulan ve büyük ilgi gören anı kitabı 2012 yılında Türkçe’ye çevrilir. Pek çok kişi de bu kitabı kaynak olarak kullanır.

Tarihçilerin yok olmuş bir dünyayı resmederken kurmacayı nasıl asıl kaynak olarak sunduğunu iyi bilen H. Erdem vesikaların ışığında kitabı mercek altına alır, tarih bilgisiyle sınanabilen somut verileri inceler ve metnin çelişkilerine dikkat çeker.