ABD’nin İran hesabı tutmadı

Astana sürecinin üç bileşeni olan Türkiye, Rusya ve İran’ı buluşturan zirve, önceki gün Çankaya Köşkü’nde yapıldı. Zirvenin sonuç bildirisinin içeriği, Suriye’nin bağımsızlığı, bütünlüğü, egemenliğine yönelik hassasiyet ve ABD’ye verilen mesajlar önemli. Zira ABD’nin Türkiye’yi Rusya ve İran’dan koparmak, bunun ötesinde Türkiye ve İran’ı karşı karşıya getirmek için hayli çaba gösterdiği unutulmamalı. Ayrıca, Ortadoğu’da etnik ve mezhepsel hassasiyetleri kaşıyan, bunlar üzerinden yeni çatışmalar çıkarmak isteyen ABD’nin İran’la zaten gergin olan ilişkileri, son haftalarda daha da geriliyor.
Suudi Arabistan’daki petrol tesislerinin vurulmasından İran’ı sorumlu tutan ABD, kendi çıkarları ve İsrail’in güvenlik ihtiyaçları açısından Arap- Fars, Sünni-Şii, Türk-Fars, Türk-Kürt, Türk-Arap çatışması çıkması için çalışıyor. Türkiye’nin İran ile arasında bölgesel düzlemde tarihsel, kültürel, toplumsal, siyasal, jeopolitik, stratejik, ekonomik boyutları olan dengeli rekabeti, işin içine mezhepsel boyutu da katarak keskin, tehlikeli bir rekabete dönüştürmek istiyor. İki ülkenin rekabetini, aynı zamanda Atlantik - Avrasya rekabeti olarak da yorumluyor. Ankara ve Tahran’ın, Suriye meselesi başta olmak üzere, bölgesel konularda işbirliği yapmalarını engellemeye gayret ediyor. ABD İran’da nelerin farkında?
İran’ın nüfusu, yüzölçümü, coğrafi yapısı, savaş deneyimli ordusu, ulus bilinci, tarihsel birikimi, bölgesel nüfuzu; bu ülkenin Irak veya Suriye’ye benzemediğinin en başta gelen kanıtları. Dahası var. Diplomatik hafızası güçlü, diplomatları yetkin. Nükleer güç sahibi olmak; siyasi partilerin olmadığı, seçimlerde blokların, cephelerin yarıştığı ülkede, ideolojiler üstü bir hedef. Köktendinci mollalar da, solcular da, milliyetçiler de, her iki cihan harbinde de, hem Rus hem İngiliz işgaline uğrayan ülkelerinin, nükleer silah sahibi olmasını istiyorlar.
Tahran, dış politikada Şiiliği de, İslamcılığı...