Nazarbayev’den Avrasya’ya

2018’in sonunda Nursultan Nazarbayev’in iki saatlik bir televizyon programının bir dakikalık Türkçe altyazılı bölümü ilginçti.

Kazakistan Devlet Başkanı orada şöyle diyor: Bizim balalarımız “siz nerden çıktınız” diye sorulduğunda doğru dürüst cevap veremiyorlar. Gençlerimiz tarihimizi bilmeliler. Nesinden utanacak mışız? Sakalardan, Hunlardan, Ulu Türk tarihinden başlamak gerek. Biz onlardan geliyoruz. Bu Büyük Bozkır’dan kimler geçmedi? Cengiz Han’ın askeri de geçti. O askerlerin yalnızca yüzde 10’u Moğol’du, çoğu Kıpçaklardı, yani Kazaklardı. Başta bizim buradaki Kazak boyları. Bizim tarihimiz derin. Biz daha bugün gökten düşmüş değiliz. Biz büyük boyların, halkların, büyük imparatorlukların nesliyiz. Gençlerimiz bilsin diye yazdım bu makaleyi.

Nazarbayev’in söz ettiği makalesi Türkçe’ye de çevrildi. Başlığı Büyük Bozkırın Yedi Özelliği. Çok yönlü olarak incelenmeyi hak eden bu kapsamlı makaleye internetten erişilebiliyor. Tarih felsefesinden başlayıp Kazakistan’ın somut devlet projelerini dile getiriyor.

Bu metni son yıllarda duymaya alıştığımız projeci ‘eylem planı’ diye ya da Amerikan usulü kamu politikası belgesi sayıp değerlendirebilirsiniz. Bu tür zihinlerle okunursa çeşitli sonuçlar çıkarmak mümkün.

Ama iki okuma da yeterli olmaz. Çünkü bu yazı bir tarih felsefesi sergiliyor ve somut bir araştırma yöntemi öneriyor. “Avrupa merkezli bakış açısı, Sakalar ile Hunların ve Eski Türk boylarının milletimizin tarihi kökeninin ayrılmaz bir parçası olduğu olgusunu görmemizi engellemiştir” diyor. Bu bakış açısının olumsuz ve parçalı bakışının tersine, bozkıra “olumlu ve bütüncül bakış açısı” sahipliği gerektiğini söylüyor.