Sarma tütüne dönüş

Türkiye'nin ilk sigara üretim tesisleri Cibali'deydi. Tütün İnhisarı'nın ilk tarihinin 1874 olduğunu biliyoruz. 10 yıl sonra da, hisselerinin büyük bölümü yabancıların eline geçti. Tütünümüzün alım ve satımı tamamen 'Reji' denilen bu kurumundu. Bu yüzden ülkemizde yetişen tütünün evlerde sarılanı kaçak muamelesi görürdü. Buna rağmen elde imalatlar daha fazla içildi. Ne zaman ki otomatik sigara makineleri getirildi, denge değişti. "Altın Püsküllü" ve "Yaver Sırması" denilen açık sarı tütünlerin pabucu dama atılmaya başlandı.İnhisarlar İdaresi'nin sigarayı çeşitlendirmesiyle birlikte kutularına verdiği önem şöhretimizi artırdı. Dünyanın dört bir yanına ulaştık. Madeni kutular sanat eseri gibiydi. Uzun yıllar sonra bunların dört ayrı örneğini New York'ta bir likör mağazasının vitrininde gözlerimle gördüm. İçindeki tütün zamanla kurtlandığından delik deşik olurdu. Yaktığınızda dört bir yanından duman fışkırırdı. Ancak, özel kutu tabaka olarak kullanılırdı. Tabiî içi herhangi bir markayla doldurulurdu. Bizim tütüne ilgiyi satışa dönüştüren ilk firma Camel oldu. Paketlere "Harmanına Türk tütünü karışıktır" yazdığında yıllık satışı rekorlar kırdı.Hollywood tutkunlarıKazablanka filminin ünlü aktörü Humphrey Bogart kendi kadar şöhretli eşi Lauren Bacal Türk sigaralarının hastasıydılar. Bogart'ın şu sözleri kayıtlara geçmiştir; "Türklere bakın. Tütünün ana vatanına tütün satıyorlar". Missouri Zırhlısı'nın İstanbul ziyareti için çıkarılan aynı adlı sigara olağanüstü ilgi gördü. Bunlar aslında Yenice'lerin makyajlısıydı. Yurt dışında en tutulan ise Kulüp'tü. Yaka, Boğaziçi, Gelincik, Hanımeli, kırmızı uçlu Bahar hanımlara özeldi. Birinci, İkinci, Üçüncü, marabaların-amelenin tercihi idi. Hususi Kokulu ise sosyetenin. Çanakkale savaşlarında Anzaklar'ın bizim siperlere çikolata fırlattığı, karşılığında sigara istedikleri bilinir. Bir Avustralyalı askerin elinde "Türk sigara paketi" ile çektirdiği fotoğraf halen ülkesinin Savaş Tarihi Müzesi'nde sergileniyor.Bir şarkıBora Ayanoğlu'nun bestelediği ve Alpay'ın zirveye çıkardığı Fabrika Kızı'nı bilmeyen var mı? Hani şu "Elleriyle tütün sarar" diyen parça. Halen hayatta -Allah uzun ömür versin- bir arkadaşım, Cibali'deki tütün fabrikasında çalışan bir kıza aşık olmuştu. Gerçekten hoş biriydi. Okurlarımın canlandırması için Tuğba Büyüküstün'ün benzeri diyebilirim. Hatta daha uzun boylusuydu. Çıkma teklifini reddetti. Bütün ısrarına rağmen kabul etmedi. Bizimki çılgınlık yapıp kızın suratına jilet attı. Sokak tabiriyle