Pax Sinica, Pax Romana topraklarında

Pax Sinica (Çin Barışı), Han Hanedanı sırasında MÖ 200’den itibaren 400 yıl sürdü. Aynı dönemde Roma İmparatorluğu Avrupa, Afrika ve Ortadoğu’da Pax Romana (Roma Barışı)’yı sürdürüyordu. Avrasya’nın doğusu ve batısında görece barış ortamı sağlanmış, uzun mesafeli ticaretle şehirler ve yerleşik düzen gelişirken, yaşam standardı yükselmişti. Dönemin her iki kıtasal gücü barış ortamını siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel güçleri sayesinde geliştirmişlerdi. Avrasya’nın her iki yakasını İpek Yolu bu dönemde birleştirmeye başladı. Avrasya’ya barış getiren her iki Pax dönemi, MS 200’lerde birlikte eridi. Roma ve Çin Barışları döneminin Avrasya coğrafyası içinde barış içinde birlikte yaşaması tarihin nadir dönemlerinden birisini oluşturuyor. 400 yıl sonra Tang Hanedanı (618-917) sırasında da ikinci Pax Sinica yaşandı. Bu sırada Avrupa, Orta Çağ karanlığını yaşıyordu.
YÜKSELEN ÇİN
Günümüzde üçüncü Pax Sinica dönemine giriliyor. Bu dönem kendi iç ve dış dinamikleriyle son 75 yılın Pax Americana dönemini değiştiriyor. Ancak değişim çok sancılı oluyor. ABD, 1945 sonrası kazandığı itibarını 21’inci yüzyılda kaybetti. İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya’yı Hitler, Mussolini ve Japon faşizminden kurtaran ABD’ye bütün dünyada büyük hayranlık duyuluyordu. Söz konusu yıllarda dünyada üretilen her 100 malın kabaca 40’ını üreten ABD, Pax Americana’nın tesisi için 418 bin askerini ve sivil vatandaşını kaybetmiş ama devasa ekonomisi, tek bir bomba düşmeyen coğrafyası ve galibiyetin sağladığı şartlar altında yeni dünya düzenini kurma hakkını elde etmişti. Bu hakkı...