Aptal mısınız siz?

Hindistan Merkez Bankası Başkanı Raghuram Rajan, içinde bulunduğumuz dönemi okuyan parlak bir figür. Geçen sene G-20 zirvesinde, başta ABD olmak üzere, gelişmiş ülkelere verip veriştiren Rajan, şimdi de ülkesinde hükümetle özellikle maliye bakanlığı ile kapışmış durumda. Hindistan Merkez Bankası, bu yıl büyümeyi desteklemek için üç kez radikal faiz indirimleri yaptı. 

Şimdi ise Rajan, enflasyon meselesinin yalnız faiz üzerinden değil-hatta hiç değil- yapısal, başta maliye tarafı olmak üzere, üretimi destekleyici reformlarla çözülebileceğini söylüyor. Rajan, ülkesindeki gelir dağılımı bozukluğuna da tepkili. Geçen sene G-20 zirvesine ABD ve gelişmiş ülke heyetlerine dönerek yaptığı konuşmadaki şu sözleri ile damga vurmuştu:   “2008 kriziyle birlikte siz kendinizi kurtarmak için merkez bankalarınızın bilançolarını sorumsuzca büyüttünüz, şimdi toparlanma sinyalleriyle birlikte, aynı sorumsuzlukla, tam tersini yapamazsınız. Eğer bunu yaparsanız, yalnız biz değil siz de bunun altında kalırsınız”  
Rajan’ın ekonomide yaptığı bu eleştirinin benzerini Başbakanlığı döneminde Erdoğan, BM için yapmıştı. Gelişmiş ülkeler, BM’de ya da G-20 gibi platformlarda, yakın zamana değin, ekonomik olarak güçlenen Asya ülkelerinin bu tür çıkışlarını münferit sayıyorlar ve bunlar çok dikkate alınmıyordu. Ancak bu, artık Çin ve Hindistan’dan başlayan topyekûn bir itiraza dönüştü. Şimdi ise bu itiraz, çok farklı ekonomik ve siyasi adımla kurumsallaşıyor. İkinci Dünya Savaşı sonrası ABD önderliğinde kurulan ekonomik ve siyasi kurumlar (IMF, Dünya Bankası ve soğuk savaş koşullarında yapılanan BM) işlevlerini ve önemlerini yitiriyorlar. 
Bu kurumların yerini BRICS gibi yapılanmaların oluşturduğu kurumlar, Çin’in büyük bir iddiayla kurduğu Asya Altyapı Yatırım Bankası gibi finans oluşumları alıyor.