Küresel “sessiz” devrim

Çin’den geçen hafta sonu gelen iki haber, çok yakın zamanda, küresel ekonominin nasıl seyredeceğini söylüyor. Çin Merkez Bankası geçen hafta gösterge borç faizini ve bankaların zorunlu karşılıklarını düşürdü.

Çin Merkez Bankası’nın bir yıl vadeli borç verme faizini yüzde 4.6’dan 4.35’e düşürmesi öne çıkıyor gibi görünse de burada merkez bankasının mevduat faiz tabanını kaldırarak güçlü bir liberalizasyon işareti vermesi çok daha önemli. Zaten Çin’den gelen ikinci haber de bunu tamamlıyor; Çin ve IMF yetkililerince yapılan toplantılarda Çin’in parası yuanın, IMF’nin özel hesap birimi olan “Özel Çekme Hakkı (SDR) sepeti içinde değerlendirilmesi kesinlik kazanıyor.

Yuanın SDR içinde değerlendirilmesi, bir Bretton-Woods kurumu olan IMF’nin yalnız dolara dayalı Bretton-Woods sistemini bir kenara koyması demektir. Bloomberg’in haberine göre yuan, SDR içinde rezerv para muamelesi görürse, en az bir trilyon dolar tutarında küresel rezerv Çin varlıklarına çevrilecek. Tabii bunun yalnız bir başlangıç olduğunu, yuan parasıyla yapılan ticaretin de hızlanarak küreselleşeceğini söylemeye gerek yok. Üstelik bu adımın, Çin’in G-20’nin ev sahipliğini yapacağı gelecek yıla kadar olan çok kısa zaman diliminde olma ihtimali çok güçlü.

Batı krizi derinleşiyor!

Bugün küresel para sistemi, dolar ağırlıklı olmak üzere, euro eşliğinde işliyor. Aslında işlemiyor. Buna en iyi örnek 1985 ve 1995’te -daha euro doğmadan- yapılan Plaza Anlaşmalarıdır. Esasında bu anlaşmalar, küresel para sisteminin işlememesi (kriz yaratması) üzerine yapılan beyhude müdahalelerdi.