ABD’nin Suriye hamleleri

ABD yönetiminin Donald Trump’ın nükleer anlaşmayla ilgili son çıkışı eşliğinde İran’ı yeniden ‘şer eksenine’ oturtması nelere kadir! Malum, Bağdat’ta ihtiyaç duydukları ‘Şii aktör’ icabı Amerikalıların Iraklı Kürtleri ‘zamansız buldukları’ referandumda şimdilik ‘terk etmeleri’ boş yere değil. Irak’ta gerilim kolay dinmeyecek. Resmi anlamlandırmak içinse ABD’nin sınırın Suriye ayağındaki Kürtlere yönelik tutumuna bakmak gerek.
Bölgede ‘ılımlı İslamcı’ yatırımı fos çıkmış Washington’ın Suriye denkleminde elindeki en büyük kart Kürtler. Kürtler üzerinden yapılan hamleler, ABD’nin Suriye üzerinde ‘arzuladığı düzeni tesis etme, edemezse kaosu sürdürmek’ diye özetlenebilecek tutumunu sergiliyor. İlkinin başarı şansı çok tartışmalıyken ikincisi tabiri caizse ‘uzmanlık alanı’.

***

İroniktir, eylül sonunda ABD’nin öncülük ettiği koalisyonun sözcüsü Albay Ryan Dillon, Suriye’nin kuzeydoğusundaki IŞİD halifeliğinin başkenti Rakka ve petrol zengini Deyr ez Zor bölgesine dair yarışla ilgili şöyle demişti:
“Bu bizim için yarış değil, toprak gaspı işinde değiliz. Hedefimiz düzinelerce kez söylediğimiz gibi IŞİD ile savaşmak. Suriye rejimiyle savaşımız yok. Rusya ile savaşımız yok. Burada IŞİD’le savaş için varız ve yaptığımız da bu.”
Suriye ordusu eylül başında Deyr ez Zor’daki üç yıllık IŞİD kuşatmasını kırdı, ekim ortasında şehri kurtardı. Geçen hafta büyük kısmını Kürtlerin YPG’si ile Arap aşiretlerin oluşturduğu ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Rakka’daki IŞİD halifeliğine son verdi.

***

Dillon’ın sözleri yerinde duruyor. ABD’nin IŞİD’le yaptığı anlaşmayla Rakka’dan arta kalan militanları, sınır hattını kurtaramamasını temin için Suriye ordusunun üzerine saldığını; diğer yandan SDG’nin Mayadin’deki petrol bölgelerini ele geçirerek güneye Albu Kamal hattına inmeye çalıştığını görüyoruz.
Suriye’nin en geniş petrol yataklarının bulunduğu El Omar sahası rivayet o ki IŞİD yanlısı aşiretler tarafından SDG’ye sunuldu. Bu sahayla SDG, Suriye petrol kaynaklarının yüzde 80-95’ini ele geçirmiş durumda.
Suriye’nin kuzeyinde perde arkasını kimsenin kestiremediği pazarlıkların döndüğünü, Conoco doğalgaz sahasının Kamışlı’da Rusya ile Suriye istihbaratının müdahil olduğu pazarlıklarla Şam’a verildiği iddialarından anlayabiliyoruz.

***