Eğit, donat, hayret et

Trump yönetimi ABD’nin yıllardır bölgedeki müttefikleriyle birlikte Suriye’de rejim değişikliği politikalarının ana aparatı olan ‘eğit-donat’ programına son vermiş. Eğer bu doğruysa, ABD’nin Suriye’de yürüttüğü vekâlet savaşında CIA üzerinden cihatçı grupları desteklemesinin üstünü örten resmi politikasının bir ayağının sonu manasına geliyor. Diğer ayağı baki. Baki olduğu için de bu kez ‘eğit-donat’ın hevesli alıcısı olan eski ortaklarla yeni gerilimin kaynağı.

***

CIA’nın 2011 Arap isyanlarıyla birlikte Suriye’de ‘örtülü’ olarak başlattığı operasyonu, 2013’ten itibaren rejim değişikliğini ‘meşrulaştırmak’ üzere ‘eğit-donat’ ismiyle dünyaya pazarlanmıştı. Türkiye ve Ürdün üzerinden kurulan operasyon odalarıyla yönlendirilen silahlar, eğitim verilenler artık herkesin malumu. Obama yönetiminin büyük çabalarına karşın ne Batı medyasının ‘ılımlı’ pazarlamasının sahada karşılığı olabildi, ne cihatçı gruplardan ‘liberal demokrasi’ çıkartma hevesi hayata geçirilebildi. CIA kime ne vereceğini bilemez hale düştü. İdeolojik olarak iç içe geçmiş gruplar arasında iktidar ve maddi güç kavgası patlak verdi. Nihayetinde ABD, Suriye sahasında rezil rüsva oldu, eğitilenler saf değiştirip durdu, Amerikan silahları El Kaide ve IŞİD’in eline düştü. Amerikan medyasında arkasından ‘ağıtlar yakılır’ olundu. 
Bu operasyonun diğer mühim sonucu da Rusya’nın 2015 sonbaharında İran ile koordinasyonlu biçimde Suriye sahasına askeri manada doğrudan müdahil olmasıydı.