İdlib’de yanıt bekleyen sorular

Suriye’de Astana/Cenevre süreçleriyle ittir kaktır siyasi çözüm arandığı bir sırada, yine ‘kimyasal silah faciası’ ile karşı karşıyayız. 2013’te Şam/Guta’dakini andıracak şekilde bu kez İdlib’in güneyindeki Han Şeyhun’da 20’si çocuk 80’in üzerinde insan can verdi. Herkes yürek paralayıcı görüntülerin perde arkasını anlamaya çalışıyor. ‘Ne zaman, nasıl oldu, fail kim’ sorularına yanıt arıyor. 
Bağımsız soruşturma yürütülebilirse eğer, hakikatleri öğreneceğiz. Elimizde sahadan çelişkili bilgiler ve açıklamalar var. Bir de siyasi, askeri ve diplomasi cephesindeki olgular.
Önce saha ve açıklamalar: 
• Muhalifler saldırıyı Rusya veya Suriye’nin düzenlediğini söylüyor. 
• ‘Saldırı’ haberi Reuters tarafından, Londra’daki muhalif Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne (SOHR) dayanarak saat 06.45 gibi duyuruldu. Ajans SOHR’da bulunmasa da ‘Rus uçaklarından’ söz etti. Rus Savunma Bakanlığı saldırıyı yalanladı. Suriye ordusu bölgede silah deposuna 11.00-11.30 gibi saldırı olduğunu duyurdu. 
• Suriye’nin olasılıkla sığınakdelici S13 füzeleri kullandığı belirtiliyor. Görgü tanıkları dört füze ateşlendiğinden söz ediyor. Suriye cephesi SU22’nin kimsayalla yüklenemediğini söylüyor. 
• Hangi kimyasalın kullanıldığı henüz netleşmedi. Klor ve sarin gazı iddiaları var. Beyaz Miğferler’in olay yerinde gaz maskeli ve elleri çıplak görüntüleri var. Tanıklıklarda ‘bir kokudan’ söz edildi. Sarin gazı ise ‘kokusuz’. Ancak birden fazla bileşen olabilir. 
• Rusya/Suriye tarafı ilk açıklamada vurulan yerde kimyasal depolanmış olabileceğini duyurdu. El Kaide’nin kimyasal silahları olduğu BM uzmanlarınca da açıklandı. Daha önce El Kaide’ye mal edilen Han el Ansel’e BM denetçilerinin sokulmaması şüphe yaratıyor. 
• Muhaliflere göre Suriye kurbanlar taşınırken hastaneyi de vurdu. Halep ve pek çok yerde cephaneliğe çevrilmiş okul ve hastane görüntüleri var.