Çanakkale 45 bin araçla ‘geçilir’ mi?

Yarın Çanakkale köprüsünün temeli atılacak. 
Takvimden özenle seçilen 18 Mart tarihi ile halkoylamasına 29 gün kala siyaseten bir taşla çok kuş vurulacak. Şehitleri Anma Günü’nün yıldönümünde, “geçilmez” denilen Çanakkale, Başbakan’ın şakacı tabiriyle geçilmeye başlanacak. 
Anayasa gereği tarafsız konumda olması gereken Cumhurbaşkanı ile Başbakan, önce Şehitleri Anma Günü nedeni ile Çanakkale Deniz Zaferi törenlerine katılacak. Ardından Çanakkale köprüsü temeli vesilesiyle birlikte referandum mitingi yapacak. 
Velhasıl, “devletin cebinden bir kuruş çıkmayacağı” yaygın yalanıyla sunulan Yap-İşlet-Devret (YİD) modelli Çanakkale köprüsü temeli, yine kamu kaynaklarının kullanılacağı bir propaganda zeminine dönüşecek. 
İşin cebimizle ilgili kısmına gelelim:

Köprü, hediye değil ceza 
Gerçek 1: Çanakkale köprüsü, AKP rejiminin bize hediyesi falan değil. Bittiğinde araç başına geçiş ücreti 15 Avro artı KDV olacak. (Devlet bu tip projelerde yüzde 8 KDV uyguluyor.) Yani köprü bugün hizmete girmiş olsa, otomobiliyle geçen herkes 64 TL ödeyecek. Kritik konuyu Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modeli ile yaptırılan bütün projelerde olduğu gibi, verilen garantinin tipi ve niceliği oluşturuyor. 
Araç garantisi, YİD projelerinde, “geçmeyen araç sayısı kadar paranınHazine’den çıkması” demek. 
(Not: Resmi raporlara göre YİD modeli, KÖİ’nin bir çeşidi.)

Günlük 45 bin araç garantisi 
YİD modelli ihalelerde -yapım ve işletme unsurlarından oluşan- en kısa toplam süreyi teklif eden avantaj sağlıyor. Çanakkale köprüsü projesinde en kısa süreyi, Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi’nden oluşan ortak girişim grubu, 16 yıl 2 ay 12 gün ile verdi. Yatırım bedeli ise 10 milyar 354 milyon 576 bin 202 TL olarak açıklandı. Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan ihale günü, geçiş ücretinin otomobil başına 15 Avro artı KDV olduğunu duyurmuştu. 
O gün açıklanmayan kritik bilgiyi öğrendik. Henüz imzalanmamış- sözleşmeye göre Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) şirketlere, Çanakkale köprüsü bittiğinde günlük 45 bin araç garanti etmiş. Bu sayının altındaki trafiğin parası, vergilerimizden ödenecek. 
Günlük 45 bin garanti, yıllık 16 milyon 425 bin araç eder. Bugunkü kur üzerinden yukarıda yaptığımız (15 Avro artı yüzde 8 KDV) 64 TL otomobil başına geçiş ücretini esas aldığımızda sonuç şu: