İstanbul Havalimanı’nın bedeli

İstanbul Havalimanı açıldı. Törende, havalimanını yapıp işletecek İGA A.Ş’nin millete daha önce küfretmiş ortağı Mehmet Cengiz de konuştu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a hitaben “Sayenizde engelleri aştık” dedi. Engellerin ne olduğunu söylemedi. Erdoğan “Bu sadece  bir havalimanı değil bir zafer anıtıdır” dediği projede Hazine garantisi olmadığını, “Sadece dış hatlar yolcu başına 20 Euro’dan olmak üzere toplam 342 milyon Euro” garanti verildiğini söyledi.
Bu bilgiyi, belgelerle biraz genişletmeliyiz.
19 Nisan 2014’te Resmi Gazete’de bir yönetmelik yayımlandı.
Bu yönetmelik ile devlet Yap İşlet Devret (örneğin İstanbul Havalimanı) ve Yap-Kirala-Devret (örneğin Bilkent Şehir Hastanesi) modeliyle yaptırdığı projeler için çok önemli bir taahhüt verdi.
Teknik detaylarla sıkmayayım. Kısaca devlet diyor ki:

HAZİNE DAHA NE YAPSIN? 

“Ey müteahhit; DHMİ olarak, Sağlık Bakanlığı olarak, TCDD olarak  seninle imzaladığım 25 yıllık sözleşmeyi, sen zamanından önce feshedersen, kusurun olsa bile aldığın ana kredi tutarının yüzde 85’ini ben Hazine olarak üstleniyorum. Eğer sözleşme feshinde kusurun yoksa, aldığın kredinin tamamını üstleniyorum.”
Peki, İstanbul Havalimanı’nın finansmanı nereden sağlandı?
Ezberlenmiş klişelere göre, yurtdışından.
Ama İstanbul Havalimanı’nda 4.5 milyar Euro kredi sağlanan 6 banka şu isimlerden oluşuyor: Ziraat Bankası, Halkbank, Vakıfbank, Denizbank, Garanti Bankası ve Finansbank. Yani, burada iktidarın Türk bankacılık sektörünü havalimanına finansman sağlaması için “motive ettiğini” söylemek, yanlış görünmüyor.
Dolayısıyla bu yönetmeliğin yürürlükte olması, bizim Hazine’nin, Cengiz-Limak-Kolin-Kalyon-Mapa beşlisiden oluşan İGA’ya bankacılık sisteminden sağlanmış krediye -erken fesih halinde- kefil olduğu anlamına geliyor.
Bu birinci fasıl…
İkinci fasıl garantiler Uygulama Sözleşmesi’nde.