Türkiye'nin NATO'ya girmesi bir tercih mi yoksa mecburiyet miydi?

Türkiye NATO ilişkilerinin yoğun şekilde konuşulduğu bu günlerde, Türkiye’nin NATO üyeliğinin nasıl gerçekleştiğini hatırlatmakta fayda vardır.

SOVYET RUSYA’NIN TALEP VE TEHDİTLERİ

II. Dünya Savaşı’nın bitimine yedi hafta kala 19 Mart 1945 tarihinde Sovyet Rusya, Türkiye ile 1925 yılında imzaladığı Dostluk Antlaşması’nın uzatılmayacağını bir nota ile bildirince, Türkiye Sovyetler Birliği’nin tehdidi ile karşı karşıya kaldığını anlamış, Türkiye’nin endişe ve güvenlik kaygıları artmıştı.

SSCB’nin bu notasına karşılık 4 Nisan 1945’te Türkiye, 1925 yılında yapılan Dostluk Antlaşmasını gözden geçirmeye hazır olduğunu bir nota ile SSCB’ye bildirmişti.

7 Haziran 1945 tarihinde SSCB Dışişleri Bakanı MOLOTOV, “Kars ve Ardahan'ın SSCB'ye verilmesi ve Boğazlar bölgesinde SSCB'nin kara ve deniz üssü sahip olması” gibi taleplerini Türkiye'nin Moskova Büyükelçisi Selim SARPER'e Moskova’da bildirmiştir. Büyükelçi SARPER bu talepleri Ankara’ya bildirme gereği dahi duymadan hemen reddetmişti [1].

18 Haziran 1945 tarihinde Türkiye ile SSCB arasında görüşmeler yeniden başlamış fakat sonuçsuz kalmıştı.