Hayatın içinden: Türkiye-ABD ilişkileri (9)

12 Eylül 1980 Darbesi de özünde ABD’nin Türkiye’deki çıkarlarıyla örtüşen bir müdahaleydi. ABD’nin Ankara Büyükelçiliği’nin, darbeyi Merkezi Haber Alma Ajansı (CIA) Türkiye Masası Şefi Paul Henze’e “Bizim çocuklar başardı” sözüyle duyurduğunu biliyoruz.
Bu darbe, ABD’nin geliştirdiği Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) çerçevesinde Türkiye bağlamında atılmış bir adımdı.
İlk kez 2003 yılında ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Marc Grosman, bir yıl sonra da Davos’ta ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney tarafından açıklanan Büyük Ortadoğu Projesi’nin ana hatlarına bir bakalım:
a) Enerji kaynaklarına sahip olan bölgelerin denetimi,
b) Enerji ulaşım yollarının kontrolü,
c) Terörist eylemlerin önlenmesi,
d) ABD çıkarlarının Ortadoğu’da korunması,
e) Bölgede bölgesel güç konumuna erişmiş ülkelerin bu etkinliğinin azaltılması, askeri güçlerinin küçültülmesi ve bu güçlerden ABD çıkarlarına uygun biçimde yararlanılması,
f) Kitle imha silahlarının yok edilmesi,
g) Bölgede ABD nüfuzunun yaygınlaştırılması.
BOP, 12 milyon metrekareye yayılmış, toplam nüfusu 700 milyonun üzerinde olan 22 ülkeyi kapsamaktadır.
2005-2009 yılları arasında ABD Dışişleri Bakanı olan Condoleezza Rice, Washington Post gazetesinin 7.8.2003 tarihli sayısında yayımlanan “Ortadoğu’yu Dönüştürmek” başlıklı makalesinde bu 22 ülkenin rejimlerinin, sınırlarının, haritalarının değiştirileceğini yazmıştı.

*** BOP’un yukarıda sıralanan ana hatları arasında, altını çizdiğimiz “e” maddesinin uygulamalarına tanık olduk.
Irak ile ilgili 1.3.2003 tarihli tezkerenin TBMM’de reddini anımsayalım. Bu tezkerede hükümet, “Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Kuzey Irak’a gönderilmesini; etkili bir c...