Türk imajı, yeniden
Osmanlı gibi yayılmacı büyük bir imparatorluğun mirasçısı olan Türkiye’nin omuzlarına binmiş ağır yükler vardı. Bu, Osmanlı tarihi açısından doğal sayılacak bir durumdu. Ne var...
Osmanlı gibi yayılmacı büyük bir imparatorluğun mirasçısı olan Türkiye’nin omuzlarına binmiş ağır yükler vardı. Bu, Osmanlı tarihi açısından doğal sayılacak bir durumdu. Ne var ki cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa KemalAtatürk omuzlarımızdaki bu yüklerden kurtulmamız yolunda etkili adımlar attı.
Bu bağlamda Osmanlı/Türk kavramı çeşitli ülke dillerinde ne tür çağrışımlar yaratmış bir bakalım.
***
Avusturya’nın kırsal kesimlerinde çocukların “Es ist schon dunkel. Türken kommen. Türken kommen” (Hava karardı. Türkler geliyor. Türkler geliyor.) diye tekerleme söyledikleri bugün de duyulabiliyor.
Almancada “hileli” anlamına gelen “getürkt” (Türkleştirilmiş) sözcüğü hâlâ kullanılıyor.
Farsçada “Türk-i hâr” ( : eşek Türk), bir Türk halkı olan Azerbaycanlılara karşı kullanılan aşağılayıcı bir sözdür.
Fransızcada “Turc” kelimesi eskiden “C’est un vrai Turc” (Tam bir Türk) kaba ve acımasız insanları belirtmek için kullanılıyordu. Bir İspanyol biriyle ilgili küçük düşürücü bir yorum yapmak istediğinde “turco” diyordu.
İtalyancada “Mamma li Turchi!” (Anneciğim, Türkler geliyor!) günümüzde de yakın bir tehlikeyi belirtmek için kullanılan bir deyimdir.
Norveççede “Sint som en tyrker” (Bir Türk kadar kızgın) deyimi bulunuyor.
Bu örnekler başta Arap ülkeleri olmak üzere Karadağ, Rusya, Sırbistan, Yunanistan gibi daha birçok ülkeden aktarımlarla çoğaltılabilir.