Boya fıçısı

ODTÜ İdari İlimler Fakültesi’nde 1957 yılında okumaya başladım. Önceki gün aramızdan ebediyen ayrılan tarihçi Kemal Karpat, 1958’de bize “Türkiye’nin Toplumsal Yapısı” (Social Structure of Turkey) diye bir ders vermişti. O tarihlerde 30’lu yaşlarındaydı. Orta boylu, sağlam yapılı yağız bir Rumeli Türkü’ydü. Soyadını Romanya’daki Karpat Dağları’ndan almıştı. Doktora çalışmalarını Amerika’da yapmasına rağmen “alafranga” bir görüntüsü yoktu. O zamanlar tarihçi değil, siyasal ve sosyal bilimciydi. Sonra Amerika’ya geri döndü. Wisconsin’de Türkiye tarihi ve siyaseti üzerine çalışan ve eserler veren ünlü bir tarih profesörü oldu. Bana göre siyaset bilimciliğinden hiç uzaklaşmadı. Tespitleri ve siyasi görüşleri AKP’ye moral verdi. Onlar, Kemal Karpat’ı adeta sıfırdan keşfettiler. Kendisine ödüller verdiler. Muhtemelen AKP’nin bu teveccühü yüzünden Türkiye’nin laik bilim çevresi, Karpat’a fazlaca itibar göstermedi. BÖLÜCÜLÜK VE GERİCİLİK 1950’li yıllarda, o tarihlerdeki Türkçe ile “irtica” hortlamıştı. Mürteciler, özellikle “Ticanî Tarikatı” mensupları Atatürk heykellerini kırıyordu. Gençlik infial içindeydi. İrtica, “ricat” (geri gitme) kökünden türemiş bir sözcüktü. Kısaca gericilik veya daha doğrusu “karşı devrimcilik” demekti. O zamanlar “Cumhuriyet”in bekasını tehdit eden sorun “bölücülük” değil “gericilik” idi. Bölücülük, yani Kürtlerin siyasal özerkliğini içeren düşünce ve eylemler medyada yer almadığından, biz gençler bunun farkında değildik. Buna mukabil, Demokrat Parti önderlerinin TBMM’de “Siz isterseniz hilafeti bile geri getirebilirsiniz” demesi laiklik karşıtlarını cesaretlendirmişti. Biz bunun derdindeydik. BOYA FIÇISI TEORİSİ Kemal Karpat’a göre Türkiye’nin sosyal yapısı “altında 150 litre yeşil, üstünde 30 litre beyaz yağlıboya bulunan 180 litrelik...