Eksi ribâ nası

Hayek’in deyişiyle “İktisat, insan yapması değildir ama, içinde insan vardır.” (Economics is not man-made, but there is men in it) Hayek, iktisat insan yapması değildir derken, bu bilimin fizik temeller üzerine oturduğunu, yani bir bakıma “God Made” (Tanrı yapması) olduğunu ifade etmektedir. Diğer taraftan “içinde insan vardır” derken de iktisadın, sosyoloji ve psikoloji ile birlikte ele alınması gerektiğini vurgulamıştır. Eğer iktisadın içinde “insan” yani toplum ve birey varsa o zaman en geniş anlamda “din/ideoloji” de vardır. Nitekim Weber de başarılı bir şekilde uygulanan “kapitalizm” ile onu uygulayan toplumun dini inançları yani “Protestan ahlakı” arasında bir ilişki olduğunu gözlemlemiştir. Bir aralık  Anadolu kentlerinde parlayan dindar girişimcileri “Kalvenist Müslüman” olarak nitelendirmek modaydı. “İktisat, teşvikler hakkındadır”  (economics is about incentives) diye de bir tespit vardır. Teşvik, insanı belli bir davranışa yönlendirmektir. Dövizli devlet tahvillerinin faizini indiremeyen AKP, şimdilerde TL’in faizini indirerek halkı, parasını dövizde tutmaya teşvik etmektedir. “Faiz sebep, enflasyon neticedir” nakaratının amacı budur. Yükselen döviz fiyatlarında da...