Kim artırıyor bu kiraları

Konut ve işyeri kiralarında gözlemlenen yüksek artışlar nedense çok tartışılır oldu. Sanki ortada resmi ölçümlere göre bile %70 enflasyon yokmuş gibi, kiralar durduk yerde, gaddar ev sahipleri tarafından artırıldı gibi bir hava esti. Aksine yasal bir düzenleme yoksa, kira artışları kira sözleşmesine göre yapılır. Bu, sözleşme serbestliğinin bir gereğidir. Bizdeki uygulama da böyleydi ve genellikle kiralara “yıllık” enflasyon kadar zam yapılırdı. Ancak yüksek enflasyon bunu değiştirdi. Kiranın TÜFE'nin yıllık “ortalaması” kadar artması yasaldır, daha fazlası yasaktır şeklinde bir söylem oluştu. “Ortalama enflasyon” eğer enflasyon artış eğiliminde ise yıllık enflasyondan (“yıldan-yıla TÜFE”den) düşük olur. Son günlerde gözlemlenen “mal sahibi-kiracı” ihtilaflarının bir sebebi de budur. Ancak unutulmasın, enflasyon düşmeye başlarsa (inşallah) bunun tersi olur. Yani, “ortalama enflasyon” (12 ayın ortalaması) yıllık enflasyondan yüksek çıkar.

BAŞKA ÜLKELERDE UYGULAMA