“Yapay aptallık”

Herkes yapay zekadan (YZ) bahsediyor. İngilizce’de buna artificial intelligence (AI) deniyor. Eğer YZ varsa bunun tersi de yani YA (yapay aptallık) da olmalıdır. Bunun İngilizcesi’ni bilmiyorum ama artificial stupidity (AS) olur herhalde. Ben kendimi bildim bileli, çevremde “Dünya çok ve çabuk değişiyor, aman geri kalma” diye beni ikaz eden arkadaşlarım oldu. Bir süre bu rüzgara kapıldım. Yenilikleri gecikmesiz takip edeyim dedim. Doğal zekam buna yetmedi. Yapayını da doğal zekam yetmediği için kullanamadım. Baktım bunalıma giriyorum, ipin ucunu bıraktım. Zaten gördüm ki; 50 yıl önceki hocalarımın, kendi hocalarından öğrendikleri “yenilik hikayeleri” şimdikilere çok benziyor. Yahut kendimi teselli için ben onları öyle gördüm. Neticede geri kalmayı kabullendim ve rahatladım. YAPAY ZEKA VAR, YAPAY AKIL DA VAR MI? Bilgisayar Türkiye’ye yeni geldiğinde bu cihaza “elektronik beyin” adı verilmişti. Bir bakıma “yapay beyin” denmişti. Yapay beyin varsa, onun ürünü olarak “yapay zeka”nın ortaya çıkması kaçınılmazdı. Peki, akıl bunun neresindeydi?  Konuyu toparlamak için önce tanımlarımı ortaya koyayım. Siz yazıyı bu tanımlara göre değerlendirin.
Zeka, sorun çözen alet geliştirme yeteneğidir. Nesneldir. Çoğu doğuştan vardır, azı doğuştan sonra eğitimle kazanılır.
Akıl, iyiyi kötüden ayırma yeteneğidir. Özneldir. Azı doğuştan vardır, çoğu doğuştan sonra kültürle kazanılır.
Zekanın zıttı aptallık, aklın zıttı akılsızlıktır. Dört çeşit insan bulunur: 1.Zeki ve akıllı, 2.Zeki ama akılsız, 3.Aptal ama akıllı, 4.Aptal ve akılsız. SEÇİM NESNEL, TERCİH ÖZNELDİR Doğal beyin doğal, yapay beyin (bilgisayar) yapay zekasıyla düşünür. Düşünmek, ardışık işlemler yapmaktır. İşlemlerin amacı “soruya yanıt-soruna çözüm” bulmaktır. Yani “son kararı” almaktır. Bu amaçla belli bir yol (algoritma) izlenir. Her karar bir seçimdi...