İktidar düşüren devalüasyonlar ve bugün

İktidarlar halkın refahı yerine, kendilerinin ve yandaşlarının refahına yönelik kötü politikalarından dolayı ülke kaynaklarını tüketip ekonomiyi iflas noktasına getirdiklerinde bu iflastan kurtulmak için genellikle IMF’den destek isterler.

IMF de milli paranın devalüasyonunu* ve yükü geniş kitlelerin üzerine iyice yükleyen başka bazı önemleri önerir ve bunları yerine getiren ülkeye küçük bir miktar borç verir ve bu borç yabancı yatırımcılara ve bankalara da yeşil ışık yakar.

***

Türkiye bu reçetenin en önemli göstergesi olan devalüasyonları* belirgin olarak 1946, 1958, 1970, 1980, 1994 ve 2001 yıllarında yapmıştır.

Hemen hemen hepsinden sonra siyasal iktidar değişikliği olmuştur.

7 Eylül 1946’da CHP, yüzde 40 dolayında devalüasyon yaptı. İktidardan düştü.

4 Ağustos 1958’de DP, 1 ABD Doları’nı 2 lira 80 kuruştan 9 liraya çıkararak yüzde 220 devalüasyon yaptı. İktidardan düştü.

10 Ağustos 1970’de AP, Türk Lirası’na yüzde 70’e yakın değer kaybettirdi. İktidardan düştü.

24 Ocak 1980’de, yine AP yüzde 32.7 oranında devalüasyon yaptı. İktidardan düştü.

5 Nisan 1994’te DYP-SHP iktidarı Türk Lirası’nı yüzde 38 devalüe etti. Daha sonra yüzde 24.8 gibi bir devalüasyon daha yaptı ve toplam devalüasyon oranı yüzde 73’e çıktı. DYP-SHP/CHP koalisyonu iktidardan düştü.

2001’de DSP-ANAP-MHP hükümeti serbest kur sistemine geçti ve Türk Lirası’na yüzde 40’a yakın değer kaybettirdi. İktidardan düştü.