Toplumsal hiyerarşi?

Sevgili okurlarım, aklımda, çocukluğumdan beri bir türlü çözemediğim bir insan ve toplum sorunu var: İnsanlar arasındaki hiyerarşiyi ne belirliyor:
Kaba kuvvet mi?
Politika mı?
Gelenekler mi?
Yasalar mı?
Para mı?
Eğitim/bilgi/kültür mü?
Yaş mı?
Başarı mı?
Terbiye/nezaket mi?
Vicdan mı?
Tarih mi?

***

Biliyorum, hemen yaş gibi, eğitim gibi, aile ilişkileri gibi, zenginlik gibi, makam ve görev gibi geleneksel ölçütler akla geliyor:

Örneğin, yaşça büyük olanlar, özellikle de anne/baba/abla/ağabey, yani aile büyükleri, hiyerarşik olarak genellikle bizim önümüzdedir.
Daha çok eğitim görmüş olanlar, belli alanlardaki uzmanlar, sıradan insanlara göre, kendi alanlarında daha üst düzeyde görülürler.
Zenginler, yoksullara göre daha yukarda konumlanırlar.
Toplumu yönetenler, politikacılar, yüksek memurlar, normal vatandaşlara göre daha güçlü kabul edilirler.

***

Ama, yukardaki bu ölçütlerin hiçbiri şu sorulara yanıt vermiyor:
Sokrates mi daha güçlüdür, onu mahkûm eden sözde yargıçlar mı?
Hazreti Ali mi daha güçlüdür, onu katledenler mi?
Melikşah ve Nizamülmülk mü daha güçlüdür, onları öldürten Hasan Sabbah mı?
Bruno mu daha güçlüdür, onu yakma kararı verenler mi?
Galilei mi daha güçlüdür, onu yargılayan Engizisyon Mahkemesi mi?
Balyoz ve Ergenekon komploları dolayısıyla “Vatani görev yapıyoruz” diye hapse giren subaylar mı daha güçlüdür, onları hapse yollayan polis/ savcı/yargıçlar mı?
Savaş kararı veren politikacılar mı daha güçlüdür, savaşırken şehit olanlar mı?
Emirle insanları yargılayan ve hapse atan savcılar/yargıçlar mı daha güçlüdür, haklı olduğunu bilerek yurtdışından gelip hapse girenler mi?