Onunla ne yapacaktınız?
Gerek "Genç Osmanlılar" gerekse "İttihatçılar" (bir kuşak sonrasıdır), ille de "hürriyet" istiyorlardı... Batı'da vardı ya...
Mithat Paşa'nın getirdiği anayasa sakat doğmuştu, çok çok geniş yetkiler tanıdığı padişaha sanki "ne olur beni yürürlükten kaldır" diye yalvarıyordu... Nitekim o da öyle yaptı.
Sonra, otuz yıl boyunca aydınlarımız o anayasanın yeniden yürürlüğe konma kavgasını verdiler, gizli örgüt kurarak, günün birinde de ayaklanarak.
Anayasa geri geldi. Parlamento yeniden toplandı.
Geldi de ne oldu?
İttihatçılar, hürriyet rejiminde "kendilerinden farklı düşünen insanların da olabileceğini" dehşetle farkettiler.
Bunu hazmedemezlerdi, diktaya yöneldiler ve devleti batırdılar. (Birçok kişi, yeni bir devlet kuran Atatürk'ün bütün amacının demokrasi olduğunu düşünür... Daha geçen gün Kılıçdaroğlu, "seçimi kazananlar Mustafa Kemal'in arkadaşlarıdır, demokrasi isteyenlerdir" demiyor muydu?)