Totoloji

Bir bilim terimi ama "şu takım mı kazanacak bu takım mı, yoksa maç berabere mi bitecek"tahminleriyle ilgili değil. İtalyan komiği Toto'nun filmlerini seyrederken de kullanılmıyor,İtalyan...

Bir bilim terimi ama "şu takım mı kazanacak bu takım mı, yoksa maç berabere mi bitecek"tahminleriyle ilgili değil. İtalyan komiği Toto'nun filmlerini seyrederken de kullanılmıyor,İtalyan şarkıcısı Toto Cutugno'yu dinlerken de...
Mantık ve "retorik" biliminde kullanılan bir terim: "Tautology".
Üç ayrı tanımı var. Bir: Her daim doğru olan bir ifade. "Yağmur ıslatır" gibilerden. İki: Sözün gereksiz, herhangi bir ek bilgi içermeyen şekilde tekrar kullanımı. Üç: Tartışmaya hiçbir şey katmayan çok bariz bir iddia. (Demirel'in "hükümet istifa edecek mi" sorusuna "bu hükümet cumhuriyet hükümetidir" cevabını vermesi gibi.) 
Totolojiyle demagoji çoğu zaman el ele verirler.

***

Ülkemizde totolojinin tartışılmaz üstadı Kemal Kılıçdaroğlu'dur. Üstadın "cumhuriyetolmasaydı ben Cumhuriyet Halk Partisi'ne genel başkan olamazdım" şeklindeki vecizesi meşhurdur.
Cumhuriyet olmasaydı onun bir de partisi olamazdı tabii.
Fakat acaba Meşrutiyet Halk Partisi diye bir parti kurulamaz mıydı?
Hani şöyle İttihatçı subayların kuracağı bir bürokrat partisi?
Ona rakip olarak da halktan çıkacak bir Osmanlı Adalet ve Kalkınma Partisi?
Mümkündü.
Peki, sistem karşıtı, cumhuriyet isteyen, muhalif bir CHP?
Demokrasi varsa niçin olmayacakmış?
Peki, Tunceli'nin (o zaman Tunceli olmayacağına göre Dersim'in) bir köyünden çıkmış kavruk bir bebe de bu partinin başına geçemez miydi?
Bürokrasiye "intisab etmek" şartıyla niçin olmasın? Totoloji sevenler ikide bir şunu öne sürerler: Cumhuriyet olmasaydı Kayserili bir tornacının oğlu, Rizeli bir kaptanın oğlu cumhurbaşkanı olamazdı...
Fakat o Kayserili ve o Rizeli politikaya da mı atılamazlardı?
Meclis-i Ayan üyesi olamazlardı belki (Osmanlı senatosu) ama Meclis-i Mebusan üyesi de mi olamazlardı?
Seçim kazanırlarsa sadrazam olamazlardı diyecek var mıdır?
Olamazlardı diyen, bana, Selanik Postanesi'nin telgraf memuru Edirneli Talat'ın bir imparatorluğa nasıl önce Dahiliye Nazırı, sonra da Vezir-i Azam olabildiğini açıklasın.

***
YAZININ DEVAMI
ÇOK OKUNAN YAZARLAR
YAZARIN DİĞER YAZILARI
Utanmıyor musunuz? 01 Nisan 2023 | 3.525 Okunma Dağ nerede, fare nasıl? 31 Mart 2023 | 3.281 Okunma Alafortanfonik gelismeler 30 Mart 2023 | 1.227 Okunma Yoksun oğlum sen 29 Mart 2023 | 1.857 Okunma Var biraz da sen oyalan 27 Mart 2023 | 1.166 Okunma
TÜM YAZILARI
Yorumlar