Yaşadığımız dalga öncekilerden farklı

Bununla birlikte bankacılar sürekli demeçler verip “Türkiye’nin bu dalgadan da yakında çıkacağını” belirtiyorlar. Aslında teknik olarak göstergelerin böyle bir dalgaya dayanak oluşturmadığını söylüyorlar.

Piyasa uzmanlarını dinlediğinizde,  “Para kazanmak için olumlu görünme ihtiyaçları”nın öne çıktığını, iyimser tahmin ve yorumlara öncelik verdiklerini görüyorsunuz. “Ama bak şurası şöyle” dediğinizde ise yine “Orası öyle ama düzelebilir, bu koşullarda da para kazanmak mümkün” diyerek, öneri getiriyorlar.

Herkes işini yapıyor; piyasa uzmanları para kazanmak için, hükümet üyeleri oy almak için umut satmaya çalışıyorlar. Bu her zaman böyle oldu ama bu kez inandırıcı olmakta zorlanıyorlar.

Zaten hem politikacılara hem bankacılara, sohbetlerde samimi düşüncelerini sorduğunuzda,  işlerin iyi gitmediğini, bu kez yaşanan şokun farklı olduğunu, temel problemlerin ortaya çıktığını ve bunları çözecek iradenin gözükmediğini söylüyorlar. Resmi söylemleri dışında, hem kişisel hem kurumsal olarak ileriye dönük pek umutları bulunmadığını açıkca görüyorsunuz.

Bence yaşanan ekonomik dalgayı öncekilerden farklı kılan en önemli özelliklerden biri bu. Tabi ki ekonomi eski dalgaların yaşandığı dönemlere kıyasla daha kırılgan, enflasyon başta olmak üzere kötüleşme devam ediyor, mali disiplin çıpasının yakında sürümeye başlayacağı gerçeğiyle karşı karşıyayız. Yani teknik olarak bakıldığında da eski dalgaların yaşandığı dönemlere göre ekonomi daha kırılgan konumda.

Aslında ekonomide sürekli biriktirilen teknik sorunların birikip tüm dengeleri bozacak büyüklüğe ulaşmaya başladığını görüyorsunuz. Örneğin faizde yıllardır Merkez Bankası’na yapılan baskılar sonucu gidilen oyalama taktiklerinin sonuna gelinmiş görünüyor. Hükümet istemiyor diye gösterge faizi değiştirdiniz, yetmedi yavaş yavaş fonlama faizini yukarı çıkardınız, son olarak artık en üst faiz oranından tümüyle fonlayarak faiz artışının da sonuna geldiniz.