Cimri

Altın ve gümüşü biriktirip de bunları Allah yolunda harcamayanları acıklı bir azapla müjdele! O gün… 'Bunlar biriktirdiğiniz altın ve gümüşlerdir, şimdi biriktirdiklerinizin azabını tadın bakalım' denir” (Tevbe/34-35). “Allah'ın kendilerine lütfundan verdiği nimetlere karşı cimrilik edenler, bunun kendileri için hayırlı olduğunu sanmasındalar. Hayır o, kendileri için şerdir. Cimrilik ettikleri şey, kıyamet gününde boyunlarına dolanacaktır.” (Ali İmran/180) uyarısına rağmen cimrilik etmek, istiflemek tarih boyunca birçok insanın yön verici, belirleyici davranışlarından birisi olmuş. Dünyadaki adaletsiz görünümün sorumluları arasında para ve mal biriktirmeye tamah, bir türlü infak etmeye yanaşmama ilk sırada…

Böylesine kınanan, insanlığın başına bela olan bir davranışta ısrar etmenin psikolojik olduğu konusunda sanıyorum herkes hemfikir. Ama bu davranışın psikolojisine ilişkin Freud'un söyledikleri dışında da pek dişe dokunur bir analiz çabası yok. Freud, cimrilik davranışını insanın psikolojik gelişiminin sorunlu olması, çocukluğun ilk evrelerinde takılıp kalmasıyla izah etmeye çalışıyor ve cimriliği daha ziyade obsesif (takıntılı) kişilik yapısına bağlıyor. İnsanın bilincinden ziyade bilinçdışı arzularının, aklından ziyade dürtülerinin davranışlarında daha belirleyici olduğuna inanan Freud'a göre cimrilik, çocukluk döneminde doyurulmamış, yarım kalmış dürtülerin yetişkin hayatında farklı bir kılıkta doyurulmaya çalışılmasının neticesi.