İslam’da matem var mı?

Dini inanç ve motifler, ölüm ve matem sürecinin her aşamasını ve her noktasını belirliyor. Öyle ki yaşamı boyunca dini yaşantıyla uzaktan yakından ilgisi olmayanlar bile, bir yakınlarını kaybettiklerinde, bir cenazeye gittiklerinde kendilerini dinin içinde buluverir, manevi atmosferin egemen olduğu yasları sırasında ilgilerini dini uygulama ve söylemlere yoğunlaştırırlar.
Ölümle başa çıkmada, acılarımızı hayata anlam kazandırma yönünde dönüştürebilmenin payı büyük. Bunda başarılı olma düzeyimiz, değer dünyamız, dünya görüşümüz ve anlam haritalarımızla doğru orantılı. Dini inançlar; dayanışma, iyimserlik, umutlandırma gibi işlevlerinin yanı sıra, ölüm-ötesi hayat konularında görüş bildirme, sabretmeyi önerme ve Yaratıcı'ya güvenme gibi olumlu ruhsal potansiyeller içeriyor. Matem sürecinin sağlıklı işleyişine de bu potansiyeller katkıda bulunuyor. Ama sürecin sağlıklı biçimde seyretmesine engel olabilecek dini alanda kimi marjinal yaklaşımlar da var. Ülkemizde bu tür yaklaşımların en bilineni, “günah” diye matem sürecinin engellenmeye çalışılması. Bu tutum, gerekçesini bazı hadislere dayandırıyor. “İslam dininde matemin yeri” başlıklı bir tartışma, şüphesiz bizim asıl konumuz olamaz.