Moby Dick ve Trump

Donald Trump'ın Amerikan siyasi tarihinde neyi temsil ettiği ve yerinin tam olarak neresi olduğunu daha çok tartışacağız. Ama maalesef Trump'ın siyasi söylemi, diğer her şeyi gölgelediğinden ayrıntılı ele alınamıyor. ABD'nin tartışmasız egemenliği, “tek kutuplu dünya” ve “imparatorluk” analizleri gibi başlıkları konuşurken, hazırlıksız yakalanan entelektüeller ne diyeceklerini bilemiyorlar. Kendi adıma, Trump (ve zaferi) vakasını, küreselci sermaye ve devletler düzeni arasındaki rekabetle açıklamaya daha yatkınım. Bir “Amerikan perestroikası” diyebileceğimiz durumla karşı karşıya olduğumuz, ABD'nin daha fazla böyle devam edilemeyeceği için Obama dış politikasını terk ederek nispi bir içe kapanmayla bir restorasyon dönemine gireceği fikirlerine yakınım. Ama olup biteni tam olarak anlayabilmek için biraz daha beklemekten yanayım.
Dostum Ahmet Demirhan, superhaber.tv sitesinde “Trump sonrası dünya düzeni” başlıklı çok dikkat çekici bir yazı kaleme aldı. O da “giderek mahrum bırakıldıklarını hisseden geniş oranda beyaz, erkek, alt orta sınıf, işçi sınıfı ve lümpen proleter seçmenlerin duyduğu kızgınlık ve hıncı”, Trump'ın yükselişinin arkasındaki temel güç olarak görenlerdendi. Bu insanların neden kendi sınıflarının düşmanı bir emlak kralına oy verdiklerini ise, Trump'ın dindar olmayan, sonradan olma bir Cumhuriyetçi olmasıyla, korumacı ve küreselleşme karşıtlığıyla açıklayan görüşlere dayanarak şu ilginç tezi öne sürüyordu: “ABD, şimdiye kadar, kendisini genelde bir Avrupalılıkla, Avrupa'nın kültürel ve manevi geleneğiyle, dahası Avrupa'yla bir kan bağıyla tanımlamıştı. Kendisini oluşturan unsurların entelektüel geçmişinin Avrupa'dan kaynaklı olduğunu bilerek ve dahası Amerikalıların, Avrupalıların torunları olduğunu düşünerek, politikasını kurgulamıştı. Trump, Avrupa'nın entelektüel geleneğiyle Amerika arasındaki bu göbek bağını kesip koparacak görünüyor. Amerika Trump'la birlikte daha bir 'Melville'ci maneviyat içinde olacak gibi. Sadece Amerikan Rönesansı'nın şaheseri olan Moby Dick'in Melville'si de değil, bütün bir külliyatıyla 'Melville'ci maneviyat içinde hem de.”