15 Kasım 1983, KKTC’nin kuruluşunun ilanı ve bugün

- Temmuz 1974, Atina’da Washington’un desteği ile gelen faşist Albaylar Cuntası hâlâ iktidarda. ABD ise Kıbrıs ortak cumhuriyetinin başında olan Makaryos’tan çok rahatsız. Tito ve Nasır ile “üçüncü dünyacılar” içinde yer alan Makaryos’un bölgedeki Amerikan çıkarları ile hiç de örtüşmeyen çizgisinin değişmesini planlıyor.
Atina’daki Albaylar Cuntası’nın adamı “Eoka”cı Nicos Samson ile anlaşıp onu Makaryos’un yerine getirmek istiyor. Albaylar Cuntası ise 1959 ve 1960’ta imzalanan Londra ve Zürih anlaşmaları ile Ankara’nın elde ettiği garantörlük yetkisi ve Kıbrıs Cumhuriyeti içinde Türklerin eline geçen yetkilerden dolayı adadaki “etkili Türk siyasi varlığından rahatsız”. Türkiye Kıbrıs’ta Yunanistan’la birlikte asker bulundurabiliyor.
Nicos Samson darbesi ile bir taşla iki kuş vurulacak: Türkiye ve Kıbrıs Türkleri, adadaki ve bölgedeki etkilerini tamamen kaybedecekler: adanın tamamı fiilen Albaylar Cuntası’nın yönetimine geçecek: bölgedeki petrol ve doğalgaz kaynakları daha o günlerde biliniyor.
- Ancak, Nicos Samson’un 15 Temmuz’da adada Türklere karşı başlayan ve Makaryos’u da hedef alan saldırıları sonuç vermiyor: 2 gün sonra Samson, Türk tarafına haber salıyor: “Makaryos’u indiremiyorum, gelin artık işbirliği yapalım, onu indirdikten sonra birlikte işi götürürüz”. Bunu bana bizzat Denktaş anlattı. (*)
Bu öneri herhalde, Washington’un bilgisi (ve onayı) olmadan yapılamaz. Öneri Türkler (ve Ecevit) tarafından derhal reddediliyor. Ve 20 Temmuz’da Ecevit hükümetinin kararı ile Kıbrıs Barış Harekâtı için düğmeye basılıyor.
- Washington (A) planı işlemeyince (B) planını devreye sokuyor: Cunta ve Samson, Makaryos’u indiremiyor: Ankara’...