Devleti dışlamak istikrarı bozar

Bazı yazılarımda ekonomik istikrar için sınırlı devlet müdahalesi dediğimde, endişe duyduklarını belirten okuyucularım oldu. Aslında devletçilik uygulması  ile devletin piyasanın ve rekabetin önünü açması farklıdır.

Biz ve bizim gibi piyasa ekonomisi uygulayan bir çok ülkede, devletin piyasayı bozacağı anlayışı hakimdir. Aslında bu ekonomilerde eğer bir istikrar sorunu varsa, nedenlerin başında devletin dışlanması geliyor.

Gerçekte devletin, bazı durumlarda geçici olarak piyasaya müdahalesi gerekiyor. Söz gelimi sermayenin tabana yayılmasında devlet geçici olarak yatırım yapmalı ve zaman içinde bunu çalışanlara veya halka devretmelidir.

Yine geçici devlet müdahalesi için bir örnek verecek olursak … Türkiye'de et pahalıdır. Devlet fiyat dengesi oluşuncaya kadar, geçici olarak et ithal etmeli ve bunu halka maliyet altında süvansiyonlu olarak satmalıdır.

Öte yandan bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde, piyasanın başarısız olduğu alanlarda da devletin piyasada olması gerekir.

Piyasa başarısızlığı, eksik rekabet, dışsallıklar, kamu malları ve asimetrik bilgi akışı yüzünden piyasa işleyişinin aksamasıdır. (İng. market failure) Asimetrik bilgi akışı, piyasada bir tarafın diğerine göre daha iyi veya daha fazla bilgi sahibi olmasıdır. Bilgi Asimetrisi, istediğinin tersine bir seçim, ahlaki risk ve temsil sorunu gibi sorunlar yaratabilir. Eksik bilgi sahibi olanlar yanlış kararlar verebilir. Haksız rekabet oluşur.