Dünya neden tıkandı?

Dünya  ekonomisi  2008-2009 krizinden sonra bir türlü kriz öncesine dönemedi. Kriz nedeniyle ABD ve AB parasal genişleme yaptılar. 2011 başlayan Avrupa borç krizi nedeniyle de, Avrupa Merkez Bankası (ECB), varlık fiyatlarının artmasını sağlayarak servet etkisi yaratmak ve toplam talebi artırmak  amacıyla yine finansal genişlemeye gitti.Parasal genişleme gelişmekte olan ülkeleri ve bizi önce olumlu sonra olumsuz etkiledi.Genişleme yıllarında kısa vadeli sermaye hareketleri yeniden hızlandı. Gelişmekte olan ülkelere giden kısa vadeli sermaye, Borsanın balon yapmasına ve Milli paranın aşırı değerlenmesine yol açtı. Milli paranın değerlenmesi bu ülkelerin rekabet gücünün düşmesine ve sonuçta dış işlemlerde  cari açıklarına neden oldu. Bu süreç 2-3 yıl sürdü.Parasal genişlemenin yarattığı toplam talep artışının yatırımların artmasına neden olması gerekirdi ve fakat olmadı. Zira, nasıl  kötü para iyi parayı piyasadan kovarsa sıcak para  şeklinde hareket eden sermaye de ekonomilerde riski artırdığı için ciddi  yatırım sermayesini kaçırdı.Türkiye'ye gelince... Biz finsal kriz öncesi de aynı sorunu yaşıyorduk. Bu süreç kriz sonrası 2012'ye kadar sürdü. Daha sonrasında kur artışına rağman aramalı ve hammadde ithalatına bağlı üretim yapısından kurtulamıyoruz. Çünkü aşırı kırılgan ekonomide yerli ve yabancı aramalı üretmek için yatırım yapmıyor.Bugün dünya ekonomisinde oluşan tablo ise şöyledir :2014 ve 2015 yılında dünyada ortalama  büyüme oranı yüzde 2.5 oldu. Gelişmekte olan ülkelerde bu oran yüzde 3-4 oldu.Bu sene, 2016 yılı içinde benzer bir büyüme bekleniyor.Dünya Ticaret hacmindeki artış yavaşladı. IMF' ye göre, 1990 'lı yıllarda küresel büyümede yüzde 1'lik bir artış, Dünya ticaret hacmini yüzde 2.5 artırıyordu. Son yıllarda ise aynı oranda büyüme Dünya ticaret hacmini yüzde 0.7 oranında artırıyor. ABD dış ticaret hacmi 2015 yılında 200 milyar dolar, bu sene ilk dokuz ayda ise 470 milyar dolar daraldı.Uluslararası ticaret hacminin daralmasında, Rusya ve İran'a konulan ambargolar ile terörün artması ve  Ortadoğu sorunu da   etkili oldu.Dünyanın tıkanmasını neoliberal  politiklara bağlamak yanlıştır. Zira hangi politikalar olursa olsun genellikle 30-40 yıl aralıklarla ekonomide önce genişleme sonra tıkanma olmuştur.   Doğa kanunu gibi ekonomi tarihinde devam eden bu konjonktürel (Devri ) hareketlerin oluşmasında, siyasi ,sosyal ve ekonomik sorunlar yanında , tüketici psikolojisi de etkili olmaktadır.