Eğitime miyobi bakıyoruz

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) 2019 yılı eğitim raporunda,  Türkiye her bir öğrenci için eğitime harcanan yıllık para miktarı açısından üye ülkeler içinde Meksika ve Kolombiya' dan önce ve sondan üçüncü sırada yer alıyor.

Raporda kullanılan 2016 yılı verilerine göre, Türkiye'de ilkokuldan üniversiteye kadar her bir öğrenci için eğitim kurumlarına yıllık 5 bin 633 dolar harcanırken, OECD ülkelerinde harcama ortalaması bunun iki misli, yani 10 bin 502 dolardır.

Eğitim hem eğitim yapana, makam ve mevki ve hayat boyu daha yüksek gelir olarak özel fayda sağlıyor hem de topluma sosyal fayda sağlıyor. Eğer eğitimin sosyal faydasını dikkate almazsak yalnızca özel faydası kadar kaynak ayırırsak yetersiz kaynak ayırmış oluruz. 

Gerçekte ise eğitimin topluma sağladığı sosyal faydalar daha önemlidir; Eğitimle ve özellikle yükseköğretimle, nitelikli ve vasıflı iş gücü oluşur. Bu durum ekonomide toplam verimlilik artışı yaratır. Eğitilmiş ve uzmanlaşmış insanların iş verimi artar. Verimlilik artışı, daha yüksek katma değer yaratır ve milli gelirde fert başına büyüme artar. Kalkınma hızlanır. Teknolojik gelişme artar.

Eğitilmiş toplumlarda popülizm, kayırmacılık, yolsuzluğa karşı toplum daha fazla bilinçli olur. Siyasi istismarlara karşı daha erken tepki oluşur ve bu istismarlar daha kolay önlenir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde çağdaş topluma geçiş hızlanır. Toplumda sosyal ilişkiler daha düzgün işler. Eğitilmiş insan, ideolojik ve terör etkisi altına daha zor girer. Sosyal sorunlara daha doğru ve daha objektif bakar. Topluma karşı olan görevlerinde daha titiz, daha saygılı ve daha sorumlu davranır. Bu tür toplumlarda toplumda insan ilişkileri, insan hakları ve demokratik özgürlükler daha iyi gelişir. İnsanların daha mutlu olmasının önü açılmış olur. Çevre bilinci gelişir. Eğitimli toplumlar, çevrenin daha iyi korunmasında ve çevreye verilen zararlara karşı durmakta daha hassastır. Bu şartlarda çevreye verilen zararlar azalır.

Eğitim, demokrasi ve demokratik kurumların yerleşmesi ve gelişmesine de yardımcı olur. Eğitim insanların analiz kapasitelerini artırır. Eğitimsiz insanlar, ideolojik saplantılara, hurafelere, daha kolay inanır ve daha hızlı militanlaşır.