Ekonominin dinamizmi kayboldu

Türkiye ikinci çeyrekte (Nisan - Mayıs - Haziran) GSYH yüzde 9,9 oranında daraldı. Pandemi nedeni ile bütün dünya  ekonomileri daraldı. Türkiye büyüme oranı olarak orta sıralarda yer aldı. En az daralan Güney Kore yüzde -2,9, en çok daralan Peru yüzde -31 oldu. ABD'de büyüme - 9,1, Avrupa Birliği'nde ortalama -14,4 ve İngiltere'de yüzde -21,7 oldu.

Bu sene bizde üçüncü çeyrekte yeniden büyüme ve son çeyrekte ise tekrar daralma bekleniyor.

Öte yandan, 2020 yılı olarak, Merkez Bankası eğilim anketlerine göre GSYH'da yüzde 0,6 daralma bekleniyor. Nüfus artış hızı yüzde 1,4 olduğuna göre, demek ki fert başına GSYH yüzde ikiye yakın daralacak. Eğer böyle giderse pandemiyi en az hasarla atlatmış olacağız. 

Ama pandemi dışında ekonomik şartlar ağırlaşıyor. İMF'nin tahimini yüzde eksi beş büyümesidir.

Aşağıdaki grafikte, toplam talebin ve toplam yatırımların 2010 yılından beri büyüme oranlarına katkısı yer alıyor. Her ikisinde de sürekli düşme var.

Büyümeye en büyük katkı toplam talepten geliyordu. İç talebe bağlı büyüme olduğu için, talep düşünce büyüme oranı da düştü ve son yıllarda eksiye döndü.