Faizde doğrular ve yanlışlar

2020 TÜFE oranı yüzde 14,6 oldu. Yüksek enflasyon yaşayan ekonomilerde faizleri nominal faiz üstünden konuşmak aldatıcı olur ve istismarlara neden olur. Enflasyonun şişirme etkisi giderildikten sonra reel faiz üstünden konuşmak gerekir. Enflasyon 14,6 ve faizde 14,6 ise reel faiz sıfır demektir. Türkiye 2009'a kadar düşük kur yüksek faiz dönemi yaşadı. Söz gelimi 2005 yılında TL dolara karşı ortalama yüzde 15 değerli iken, 2007 yılında kur düştü ve TL yüzde 20 değerli oldu. Yani düşük kur dönemi idi. Söz gelimi portföy yatırımları için  2005 yılında  gelen 100 dolar getirip bankaya yatıran bir yabancı, çıkarken faiz hariç 1005 dolar alarak çıkıyordu.
O yıllarda yüksek reel faiz vardı. Söz gelimi 2007 yılında MB faizi yüzde 18,5 idi. TÜFE oranı da yüzde 7,7 oldu. Bu durumda yüzde 10 reel faiz vardı. 2005 yılında gelen aynı dolar basit faizle yüzde 20 reel faiz ve artı kurun düşmesinden dolayı da 5 puan olmak üzere, iki yılda yüzde 25 kar alıp çıkıyordu. Yani 100 doları 125 dolar olarak geri çıkarıyordu.  
Bu yüzden Türkiye'den reel kaynak çıkışı oldu. Kaynak çıkışı cari açığı da artırdı. Ayrıca üretimde ithal girdi payı arttı. Fiziki yatırımlar azaldı. Söz gelimi sanayici de işini bıraktı veya genişletmedi finansal yatırım araçlarına yöneldi.
Bugün sanayisizleşmenin, kur şoklarının, üretimin dışa bağımlı yapı kazanmasının ve işsizliğin temelleri o yıllarda atıldı.
Tahvillerde iflas risk pirimi
Bu gün MB faizi yüzde 17.00 TÜFE oranı da yüzde 14,6. Eğer buna göre hesaplarsak reel faiz oranı yüzde 2,1'dir. Dün Türkiye'nin uluslar arası piyasalarda beş yıllık tahvillerinin iflas risk pirimi (CDS) 315 baz puandı. Riskli ülkelerde, reel faiz aynı zamanda risk primini de içermelidir. Yani reel faiz 2,1 yerine 3,15 olmalıdır.
Reel faizin risk priminin altında olmasına rağmen, faiz lobisi var diyenler neye göre bunu söylüyor
,
Anlamak mümkün değil. Bu konuy...