Başkanlık riski niçin alınıyor?

Başkanlık sistemini isteyen AKP ama ona asıl muhtaç olan muhalefet… Her şeyden önce bugünün parlamenter sisteminde çoğunluğa sahip olan partinin liderinin önünde hiçbir engel bulunmuyor.  Eğer iktidar partisi içinde demokratik bir zemin yoksa yasama ve yürütme tümüyle liderin kontrolüne geçebilir. Bu durum ‘iyi’ parlamenter sistemlerle de çözülemez çünkü belirleyici olan mekanizma değil, siyasi kültür. Oysa yeni oluşturulacak hiçbir başkanlık sistemi denetim açısından bugünkü ‘gevşek’ ortamın gerisine gidemez. Hele yeni sistemin bir anayasa eşliğinde ortaya çıkacağı ve aylarca tartışılacağını düşünürsek, keyfiliğe çok daha kapalı bir siyasi modele yöneleceğimiz açık. 

Ancak başkanlık sisteminin asıl muhalefete yarayacağına dair çok daha ‘reel’ bir neden var… AKP’nin sandıkta yenilmesi, ikinci parti haline gelmesi daha çok uzun yıllar pek mümkün olmayacak. Bu parti siyasi hatalar yapsa dahi, sosyolojik dönüşüm ve sahiplenme AKP’yi önemli bir farkla çoğunluk kılmaya devam edecek. Muhalefette ise bir arada olamayacak MHP ve HDP gibi iki parti bulunuyor ve muhtemel bir koalisyonda her ikisine de ihtiyaç var. Dolayısıyla parlamenter sistemde AKP’nin bir biçimde iktidar olmasını engellemek mümkün gözükmüyor. Oysa başkanlık sisteminde ikinci tura kalınması halinde muhalefetin AKP adayının karşısında toparlanması çok mümkün… Böylece yasamada AKP çoğunluğu oluştursa bile, başkan muhalefetten seçilebilir ve bu da belki çatışmayı ama belki de birlikte yaşamayı teşvik eder. Her halükarda muhalefet siyasetin belirleyici bir unsuru olur…