Esas haliyle 'Doğu meselesi'

Batı demokrasilerinde vatandaşın temel sorusu ‘nasıl’ yönetileceğidir. İnsanlar kendi günlük hayatlarının, çıkarlarının ve beklentilerinin nasıl etkileneceğini sorgulayarak siyasette taraf olurlar. Bu sayede seçmen kendi kimliğini aşan bir biçimde partiler arası seyyaliyet gösterebilir ve bu da partileri ‘nasıl’ yönetecekleri konusunda daha açık seçik politikalar ve tutumlar geliştirmeleri için teşvik eder.

Böyle bir rejimin ‘doğal’ algılanması ve iyi çalışması, halkın kendisini siyasetten sorumlu hissetmesi ile mümkün olur. Kişinin kendisini bir bütünün parçası olarak tasavvur etmesi, diğer vatandaşlarla aynı siyasi kültürü paylaştığını bilmesi siyaseti yumuşatır. Ben ile biz kavramları arasındaki mesafeyi kısaltan bu özellikler, her bireyin teorik olarak herhangi bir siyasetçi ile aynı imkana sahip olduğunu, dolayısıyla kişinin herkesi yönetici olarak kabul edebileceğini ima eder.

***

Modernlik Batı’nın kendi tarihsel gelişimi sonucunda varmış olduğu bu durumu bir ‘norm’ haline getirdi. Eklemek gerek ki, Batı’nın siyasi kültür alanındaki bu etkisi sadece ‘emperyalist’ bir tahakkümün sonucu değildi. Doğu halkları Batı’ya gerçekten de olumlu ve istenilir bir durum olarak baktılar. Oradaki gibi bir toplum olmayı ve yönetimi ‘normalleştirmeyi’ istediler. Çünkü kendi tarihsel gelişmeleri kendilerine göre bir ‘normal’ üretmişse de, bunun çok da sağlıklı olmadığı açıktı. Bu nedenle Doğu’nun birkaç yüzyıldır temel sorusu kendi ‘harsı’ ile Batı’nın uygarlığını nasıl bütünleştirebileceği meselesi oldu.