‘Gri alan’ve sağduyu

Suriye’de Rusya/İran ekseni ile gerilimin Esat üzerinden görünür hale geldiği bir noktada, Almanya ve ABD ile karşılıklı anlayışa dayalı bir politikaya geçilme ihtimalinin değeri daha da artmış gözüküyor. Öte yandan Almanya veya ABD’nin kendi yaklaşımından taviz vereceğini de beklememek lazım. Ama ara yollar her zaman bulunabilir, çünkü siyaset zaten esas olarak farklı aktörlerin deklare edilmiş yaklaşımları arasındaki ‘gri alanda’ işlev kazanır. Türkiye de önümüzdeki dönemde Almanya ve AB ile ilişki tazeleme, ABD ile ise Kuzey Suriye’ye ilişkin olası yapılanmalar konusunda ara noktalar geliştirme şansı yakaladı. Buna karşılık Batı dünyasında Türkiye’nin bir hukuk devleti olmadığı, Suriye siyasetinin ise tamamen Kürt odaklı olduğu kanaatinin yerleştiğini görüyoruz. *** Kürt meselesinin temelde tarihsel geçmişten bugüne bir demokrasi konusu olduğunu düşünürsek, Türkiye’nin dış politikasının ancak reel sorun yarattığı ölçüde Batıda ciddi anlamda önemseneceğini, aksi halde iç siyasetteki tıkanıklığın uzantısı olarak okunacağını tahmin edebiliriz. Buna adil yargılanma hakkı ihlallerini, sivil toplumun tırpanlanmasını, basın özgürlüğünün daraltılmasını ve özerk kamu kurumlarının yıpratılmasını eklediğimizde, dışarıdan bakıldığında Türkiye’nin asıl sorununun demokratik ilke ve teamüllerden uzaklaşma olduğu görülüyor.   Bu durum Türkiye’yi Batı açısından ‘sağlam’ bir partner değil, geçiştirilecek, oyalanacak, idare edilecek, ama tüm bu olumsuz algıya karşın eğer demokratik bir hamle yapabilirse hızla yeniden sahiplenilebilecek bir müstakbel ortak yapıyor. Diğer deyişle Türkiye Batılı ülkelerle arasında ‘gri alanı’ yeniden siyasete açma gayreti gösterirken, kendisinin de küresel dengeler açısından bir ‘gri alanda’ yer aldığını idrak etmek durumunda. Buradan çıkış demokratikleşme kapılarının yeniden açılmasıyla yakından bağlantılı.