İrlanda örneği

İlk bakışta Kürt meselesine en fazla benzeyen çatışma, Kuzey İrlanda’da Britanya hükümetinin uygulamalarına karşı çıkan İrlanda Kurtuluş Ordusu’nun (IRA) mücadelesi gibi görünüyor. Düşünün ki başka birçok kısıtlama dışında Katolik işadamları seçimde tek oy kullanırken Protestan işadamlarının oyları iki sayılıyor… Bunun dünyanın en eski ve köklü demokrasisinde, özgürlüğün beşiği Anglo Sakson dünyasında yaşandığını unutmayalım. Diğer tarafta dilini kullanamayan, ekonomik açıdan gelişmemiş halde tutulan, sistemin suça yönlendirdiği bireyler üzerinden ailece cezalandırılan, çoğunlukla eğitimsiz bir alt sınıf var. Britanya ise Kuzey İrlanda’ya sömürge muamelesi yapıyor ve elli küsur yıllık tek parti yönetimi sonrasında, bu sefer doğrudan merkezden atanan bir vali ile oraya hakim olmayı umuyor. Ama bu ‘tedbir’ çatışmanın daha da derinleşmesi ve tamamen toplumsallaşmasıyla sonuçlanıyor.
Türkiye’de yaşananlar hiçbir zaman İrlanda’daki gibi sert olmadı. Ama sonuçta orada toplum ölü sayısı sadece birkaç binde kaldı. Yine de kabaca bakıldığında birtakım benzerlikler veya paralellikler bulunabilir. Ama İrlanda’da mesele mezhepsel ayrım üzerine oturuyor ve merkezi hükümet açıkça Protestanları kayırıyor. Gerçi söz konusu Protestanların etnik açıdan da İrlandalı olmadıklarını, birkaç yüzyıl öncesinin İskoçyalıları olduklarını zikretmek lazım. Bizde ise mesele etnik gözükse de PKK sol mücadele geleneğinin uzantısı olarak doğdu ve hâlâ oradan çıkabilmiş değil.