Nihayet ABD ile savaştayız netekim!

Yüz yıl önce ‘büyük oyun’ diye adlandırılan Yakın Doğu’nun yeniden yapılandırılması projesi günümüzde göreceli olarak daha ‘parçalı’ bir denklemle yeniden gündemde. Emperyalizmin düşük maliyetli bir kazanım mücadelesi olduğu dönem kapanmış, güçlü aktör sayısı azalmış, ‘Yakın Doğu’ toplumlarının beklenti ve normları yükselmiş, küreselleşme ile birlikte yerel aktörlerin dinamizmi artmış durumda. Artık bazı büyük güçlerin tasavvurları doğrultusunda bir ‘Orta Doğu’ üretmek pek gerçekçi gözükmüyor.

Bu coğrafyanın geleceğini oryantalist bir bakışla anlamak ve öngörmenin mümkün olmadığını rahatlıkla öne sürebiliriz. Ama kısır emperyalizm ve ‘üst akıl’ teorileriyle de mümkün değil… İrili ufaklı aktörlerin gerçek niyetlerine, becerilerine, her birinin iç dengelerine, onları kuşatan toplumsal psikolojiye, taşıdıkları çoklu hedeflere, nihayet zamanın ruhuna ve konjonktüre bakmak lazım…

Kolay iş değil, ama orta boy bir aktör olarak başarılı olmak istiyorsak bunu yapabilmek ve üstelik diğer aktörlere kıyasla daha derinliğine yapabilmek zorundayız. Ne var ki bu yönde bırakalım çabayı, basit idrak bile görülmüyor. Yaratılan entelektüel boşluk ise seviyesi çok düşük bir hamasi kimlikçilikle dolduruluyor. Kendimizi kendi gözümüzde büyütme ihtiyacı içinde, ‘düşmanımızı’ da büyütmek istiyoruz. Öyle ki her ufak başarımız dünya çapında ve tarihe geçecek bir meydan muharebesi kıvamında olsun.

***

Bu yaklaşımın üst noktası hüzünlü tonlar da taşıyan bir ABD savaşı mizanseni. Buna göre Türkiye bugün ABD ile savaşta… Söylenen kabaca şu: “Aramız zaten bozuktu çünkü ABD’nin istediği gibi davranmıyor, yerli ve milli bir siyaset güdüyorduk. Bunun üzerine ABD Gülenciler üzerinden darbe yapmaya kalktı ve başarısız oldu. Biz ise buna karşılık ABD’ye haber vermeden Fırat Kalkanı operasyonunu düzenledik. Ancak bu sefer de bizi terörle vurmaya kalktılar, PYD ve PKK’yı kışkırttılar ama sonunda Türkiye’nin gücünü anlayıp diz çöktüler…”