Akıl ve özgür irade varsa mutlak determinizm olamaz

Elbette size felsefe dersi verecek halim yok. Ama, dindar bilinç doğadaki zorunluluğu yani bir anlamda determinizmi kavramadığı için bilim yapamaz gibi sözlere de fikrimizi söyleyebiliriz. Şunu demek istiyorlar: Tabiattaki her olay, her olgu belli sebeplerin zorunlu sonucudur. Aynı şartlar ve aynı sebepler var olduğunda o olgu ya da olay var olur. Tabiatı inceler, onun kanunlarını tespit ederseniz hangi şartların nasıl sonuçlar vereceğini bilir ve ondan yararlanırsınız. Bu da bilimi ortaya çıkarır. Ama dindar bilinç tabiatta olup biten her şeyin “tanrı”nın, kendi istediği gibi yaratmasıyla olduğuna, onun sebeplere bağlı bulunmadığına, o ne derse onun olacağına inanır. Böyle olunca da öngörüde bulunamaz, aynı şartların aynı sonuçları doğuracağını bilip...