Dış şoklara karşı artan duyarlılık

Çoğu ekonomik gösterge aynı olgulara işaret ediyor: Birincisi, 2002-2007 dönemindeki olumlu ekonomik gelişme 2011 sonrasında gözlenmiyor. İkincisi, 2002-2007 dönemindeki olumlu gidişata karşın Türkiye ekonomisi 2008-2009 küresel krizinden önemli ölçüde etkilendi. İşsizlik beş puan sıçradı ve ekonomi önceki yıllarda yaşadığımız krizlerdeki gibi keskin biçimde daraldı.
İlk olguya ilişkin çeşitli kanıtlar ortaya konulabilir: O dönemde işsizlik daha düşüktü, büyüme daha yüksekti, enflasyon sürekli azalma eğilimindeydi ve 2006 sonundaki değeri bugünkünden düşüktü. ABD Merkez Bankası’nın ardı sıra faiz artırdığı zaman aralığında bizim Merkez Bankası sürekli faiz düşürmüştü. Bankacılık sektöründeki kredi artışı zorlama yollarla değil, sağlıklı yollarla gerçekleşiyordu. Mesela kredi-mevduat oranı şimdiki gibi yüzde 120 değil, çok daha düşük bir düzeydeydi. Maliye politikası daha disiplinliydi; mesela Hazine’nin özel kesim borçlanmasına verdiği garantiler bu kadar yükselmemişti. Makine ve teçhizat yatırımları hızla artıyordu. Avrupa Birliği ile bütünleşme süreci Türkiye’ye ilişkin iştahı artırıyor ve bunun sonucunda Türkiye’nin riski düşüyordu. Türkiye ekonomisi belirgin biçimde doğrudan yabancı yatırım çeker konuma gelmişti. Bu sıraladıklarımın çoğuna ilişkin ayrıntıları geçmişte bu köşede sık sık tartıştım. Yakınlarda şu faiz indirme meselesi üzerine iki yazı yazdım. Bugün makine ve teçhizat yatırımlarının hal ve gidişatını yansıtan önemli bir göstergeye ilişki...