Komplolar ve komplo teorileri

2001 krizinin tüm etkilerinin yaşandığı ortamda para politikasına ilişkin bir karar alınırken yaşanan tartışmalarda kimi zaman gündeme gelen komplo teorilerine hep dudak büktüm. Zira tartışmanın iktisadi platformdan çıkıp ucu sonu belli olmayan bir düzleme sıçramasına kapı aralıyordu bu tür teoriler. Komploları bir tarafa bırakarak üzerinize düşeni yapıp gerekli kararları almayı zorlaştırıyorlardı. Komplo teoricilerine ve teorilerine o dönemde prim verilmedi ve para politikası sağlıklı bir zeminde yürütülebildi. Sonucu biliyorsunuz: Türkiye üst üste büyüme rekorları kırarken enflasyon yüze 65’lerden yüzde 6’lara düştü (enflasyon-büyüme-faiz ilişkisi üzerine medyada her gün ahkâm kesenlerin biraz o dönemde yaşananlara dönüp bakmalarında yarar var). Murat Yetkin’in Doğan Kitap’tan geçen ay gün yüzüne çıkan “Meraklısı İçin Entrikalar Kitabı”, ne yalan söyleyeyim, komplo teorilerine bakışımı değiştirdi; komplo ve komplo teorisi ayrımını zihnime yerleştirdi. Bir solukta okuduğum kitapta büyük çoğunluğu belgelere ve canlı tanıklıklara dayalı çok sayıda komplo anlatılıyor. Kitabın sonlarına doğru “komplo teorisine inanma ve onsuz da kalma” alt başlıklı bölümünde bakın ne diyor Yetkin: “…komplo teorisi deyip omuz silkeceğiniz bu tür anlatımların, komplo teorisi değil, komplonun ta kendisi olduğu ortaya çıkıyor”. Mesela İran’da, Şah döneminde Musaddık hükümetinin yabancı petrol şirketlerini millileştirmeye kalkması ile başlayan sürecin ABD istihbaratı CIA ve İngiltere istihbaratı MI6’nın ortak operasyonuyla Musaddık’ın devrilmesiyle sonuçlanması. Mesela, Hindistan Komünist Partisi’nin seçim kazan...