ABD’nin öncelikleri İsrail’in gücünün sınırları

Hamas’ın, 7 Ekim’de başlattığı eşi görülmemiş operasyon sonunda İsrail’in Gazze’ye başlattığı saldırının nereye doğru evrileceğini tartışıyoruz. İsrail’in operasyonuna karşı Hamas’ın yanıtı ne olur, Hizbullah ne yapar, Rusya, Çin ve bölge ülkeleri “itidal” açıklamalarının ötesinde hangi eylemlere geçer ve en önemlisi çatışmalar yayılarak bir bölgesel savaşa dönüşür mü?

Bu soruların yanıtlarını ararken öncelikle, bugüne gelinmesini sağlayan ve bundan sonrasını belirleyecek olan arka plandaki gelişmeleri dikkatle incelemek gerekiyor. Tabii bunun için de, sağcısından, solcusuna, İslamcısından, milliyetçisine birçok insanın zihinlerini teslim almış olan ve “ABD ve İsrail’in yenilmezliği”ni vaaz eden emperyalist propagandadan kurtulmak zorunlu. Öteki türlü, bugün televizyonlarda konuşan birçok anlı şanlı emekli asker, diplomat, gazeteci, uzmanın yaptığı gibi İsrail’in azgın saldırısının ve Siyonist propagandanın parçası olursunuz.

Önce şunu saptayalım: Yetkililerinin yaptığı bin bir türlü mügalatanın perde arkasında İsrail, devlet ve toplum içindeki tarihinin en büyük bölünmesini yaşıyor. Mesele sadece Netanyahu Hükümeti’nin beceriksizlikleri ya da halk desteğinin erimesi değil. İstihbarat örgütlerinden Ordu’ya, diğer devlet kuruluşlarına kadar İsrail yönetim aygıtı içinde herkesin birbirini suçladığı bir karmaşa ortaya çıkmış durumda. İsrail araştırma kuruluşları harıl harıl, “bundan sonra ne olacak” diye tartışıyor.

İsrail Parlamentosu Knesset’in eski üyesi Ofer Shelah, Hamas operasyonunu, “1973 yılındaki Yom Kippur başarısızlığından bile çok daha büyük ve şiddetli bir etki yaratan sistemik çöküş” diye niteliyor. Shelah, İsrail devletinin “her türlü askeri eylemini koşulsuz destekleyen kamuoyunun bu durumdan büyük ölçüde etkilendiğine” dikkat çekiyor. Ayrıca 2006 yılındaki Hizbullah ile savaştaki İsrail’in başarısızlığının nedenini de “Silahlı Kuvvetleri gerçekleştirilmesi zor belirsiz hedeflere sürüklemek” olarak değerlendiriyor. (INSS, 11 Ekim 2023)

Tel Aviv Üniversitesi Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü’nden, Prof. Dr. Kobi Michael, şöyle diyor:

“Hamas saldırısı sadece bir sürpriz değil, aynı zamanda maliyeti göründüğünden daha yüksek olan ve uzun yıllar boyunca ulusal bilince kazınacak olan devasa istihbarat ve operasyonel hataların sonucudur. Hamas saldırısı, 2009’dan bu yana İsrail’e eşlik eden itidal, kontrol altına alma ve sükunet bağımlılığı paradigmasının başarısızlığının bedelidir.” (INSS, 7 Ekim 2023)