Türkiye’nin ihtiyacı, ABD’nin dayatmaları

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD’deki temaslarını tamamladı. Fidan’dan önce, MİT Başkanı İbrahim Kalın da ABD’ye gitmişti. Kalın’ın muhatabı olan ABD’deki istihbarat yetkilileriyle ele aldığı konuları tabii bilmiyoruz. Ama Fidan, Antony Blinken ile görüştüğü konuları açıkladı. Gazze, görüşmenin uzun bir kısmını almış. Diğer konular, Türkiye-ABD arasındaki ticaret hacminin artırılması, F 16’ların satışı ve modernizasyonu, F 35’lere yeniden dönülmesi, Ukrayna-Rusya savaşı, Suriye’deki durum ve ABD’nin PKK/YPG’ye desteği olmuş. (AA, 9 Mart 2024)

Fidan, görüşmelerinin ardından ABD’de gazetecilere yaptığı açıklamada “Geldiğimiz aşamada yenilenmiş bir psikolojiyle daha pozitif bir gündemle yeni bir sayfa açarak yolumuza devam etme imkanı var” diye konuştu.

Fidan’ın açıklamasındaki “pozitif gündem” ve “yeni sayfa” vurguları, Biden yönetimi işbaşına geldiğinden bu yana Hükümet yetkililerinin açıklamalarına değişik dönemlerde yansımıştı. Fidan’ın katıldığı Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma toplantılarının kararlaştırıldığı Ekim 2021’deki Erdoğan-Biden Zirvesi başlangıçtı. Zirve sonrasında, Hükümet’e yakın basın organlarında ABD ile yeni bir dönemin başlayacağı ileri sürülmüştü. Oysa Stratejik Mekanizma toplantılarının ilki bu kararın verildiği Ekim ayından ancak 6 ay sonra yapılabildi. Ama bu “ABD ile beyaz sayfa propagandası”nın devam etmesine engel olamadı. İnternette “Türkiye ABD pozitif ajanda”, “yeni sayfa” ya da “beyaz sayfa” diye arama yapıldığında son 4 yıl içinde aynı başlıkla farklı dönemlerde defalarca haber yapıldığı görülebilir. Bugünkü “yeni sayfa”dan bir önceki, 11-12 Temmuz 2023’te NATO Liderler Zirvesi sırasında Erdoğan’ın Biden ile görüşmesinden sonra yaptığı açıklama olmuştu. Erdoğan, “ABD ile yeni bir süreci başlatıyoruz” demişti.

Washington’un Türkiye’nin milli güvenliğini tehdit eden dayatmalarının dozunu yükselttiği, Ankara’nın ise buna karşılık veremediği her aşamada bu propaganda devreye sokuldu.

Dışişleri Bakanı Fidan, Blinken ile yaptığı görüşme ile ilgili açıklamasında, Türkiye ile ABD arasındaki stratejik karşıtlığın en önemli göstergesi olan Washington’un PKK/YPG’ye desteği konusunda şöyle diyor: “Suriye’de YPG ile olan ilişkilerinden memnuniyetsizliğimizi ve bunun iki ülke arasında, iki NATO üyesi ortak arasında ortaya çıkardığı stratejik tehlikenin ne olduğunun altını bir kez daha çizdik”. Fidan’ın “iki ülkenin daha büyük bir karşı karşıya geliş riskini taşıyor” diye nitelediği konuda, ABD 2021’den bu yana Türkiye’nin talepleri doğrultusunda herhangi bir adım atmadı, tam tersine PKK/YPG’ye destek politikası daha pervasız bir noktaya geldi.

Peki, ABD’liler bu toplantılarda hangi konuları gündeme getiriyor? Bunu Fidan’ın ziyaretinden önce ABD Dışişleri Bakanlığı’nda yapılan bilgilendirme toplantısından öğreniyoruz. “ABD’li Hükümet yetkilileri”nce yapıldığı belirtilen bilgilendirme toplantısında “Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma toplantısı pozitif gündem oluşturmak için bir fırsat.” denmiş. ABD’li Hükümet yetkilisinin Washington penceresinden koyduğu “pozitif gündem” şartları ise şöyle: “Afrika ve Orta Asya gibi bölgelerde Türkiye ile birlikte çalışarak ihtiyaç duyulan kalkınmayı sağlamak ve Çin ile Rusya'nın bu bölgelerdeki etkisine karşı koymak için pek çok fırsat olduğunu düşünüyoruz.” (AA, 5 Mart 2024)