Yaptırım tehdidi ve egemenlik sorunu

ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adayemo, 26 Şubat’ta Reuters’e verdiği özel demeçte, “Washington’un yabancı finans kuruluşlarını yaptırımlarla vurma tehdidi üzerine Türkiye’den Rusya’ya finansal akışın yavaşladığını” söyledi. Adayemo’nun bahsettiği “tehdit”, 22 Aralık 2023’te Rusya’ya yönelik yaptırımları genişleten ABD Başkanlık Kararnamesine dayanıyor. Bu kararnameyle, “ikincil yaptırım” olarak nitelenen uygulamayla Rusya ile işlerde aracılık eden finans kuruluşları hedef alınıyor. Bu durum, Türkiye’nin birinci dış ticaret ortağı Rusya ile ticaretini ciddi ölçüde sıkıntıya sokmuş durumda. Güya yaptırımların hedefi Rusya’nın askeri sanayi. Buna karşın bu konuda alışverişi olmamasına rağmen yaptırımlar, Rusya ile iş yapan tüm firmalara doğru genişletiliyor. Yani, yaptırımlar Rusya ile birlikte Türkiye’yi de vuruyor. Türk firmaları, banka aracılığıyla ödemelerini alamıyor, yeni mal göndermek için anlaşma yapamıyor. Aydınlık üç gündür yazıyor. ABD Büyükelçiliği’nin görevlileri Türk firmalarını ve bankalarını dolaşıyor ya da yetkililerini ayağına çağırıyor ve Rusya ile iş yapmaları durumunda ABD yaptırımlarına dahil edilecekleri tehdidini savuruyor. Firmalar, ABD tehdidine maruz kaldıkları için isyan ediyor, Hükümet ise sessiz.

BASKI VAR, TEPKİ YOK ABD’nin bu pervasızlığına, Hükümet’in bu tür uygulamalara boyun eğen tavrı neden oluyor. İşin bir de geçmişi var. ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adayemo, Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesinden 4 ay sonra 22-24 Haziran 2022’de Türkiye’ye gelmişti. Ankara’da resmi muhataplarıyla görüşmeler yaparak Türkiye’nin yaptırımlara katılmasını isteyen Adayemo İstanbul’da finans kuruluşları ile toplantı yapmıştı. ABD’li Bakan Yardımcısı ayrıca, Ağustos 2022’de TÜSİAD’a mektup yollayarak, “Türk şirketlerini yaptırım uygu...