Türkiye’nin şansı olarak İlham Aliyev

Azerbaycan, 7 Şubat’ta devlet başkanını seçmek için sandığa gidecek. Aralarında Başkan İlham Aliyev’in de olduğu yedi aday yarışıyor. Son yapılan yoklamalarda Aliyev’in politikalarına güven %98’i buluyordu. Seçimi kazanmasına da kesin gözü ile bakılıyor. Tartışılan konu %100’e yakın bir oy alıp almayacağı.

Böylesi bir tartışma, Batılılara -ve Batı kafası ile düşünen Türklere- tuhaf geliyor. Bir adayın bu düzeyde oy almasını “demokrasinin kusuru” gibi görüyorlar. Oysa Azerbaycan’da seçimler son derece şeffaf yapılıyor ve uluslararası gözlemcilerden hep tam not alıyor. Batılıların bu bakışı biraz kibirlerinden biraz da konuya hâkim olmamalarından ileri geliyor. Doğu milletlerinin karakterini ve Azerbaycan’ın özel koşullarını kavrayabilseler, Aliyev’e verilen yüksek desteğe de şaşırmazlar.

İlham Aliyev’in şahsında topladığı bazı özellikler, O’nu Azerbaycanlılar için “vazgeçilmez” kılıyor. 2003’te girdiği ilk seçimde en büyük avantajı eski devlet başkanının oğlu olması idi. Batılılar, bunu olumsuz bir durum gibi algıladılar ama tam tersine bu, Azerbaycan halkının gözünde son derece olumlu bir özellikti. Çünkü bugünkü Azerbaycan Cumhuriyeti’nin “kurucu babası” Haydar Aliyev, belki de tüm Azerbaycan tarihinin en çok sevilen lideri idi. Ülkesini parçalanıp yok olmaktan kurtarmış ve çağdaş Azerbaycanlılık kimliğini inşa etmişti. Ölümü, Azerbaycanlılar üzerinde bir felaket etkisi yarattı. Halk, Haydar Aliyev’in ardından O’nun ideallerini ve siyasi pratiğini sürdürecek bir lider istiyordu ve İlham Aliyev bu beklentiye en iyi yanıt veren adaydı.

Ancak, İham Aliyev asıl gücünü iktidarda olduğu süre boyunca gösterdiği performans ile elde etti. Dünyanın belki de en zor işi çok sevilen, çok başarılı bir liderin halefi olmaktır. Çünkü büyük liderlerinin mirasları ağır olur ve genellikle takipçileri o yükün altında ezilirler.

Aliyev ise devraldığı zorlu mirasın altında ezilmedi. Aksine, babasının vasiyetini “zorunlu siyasi hedefler” olarak benimsedi ve bunların önemli bir bölümüne de ulaştı. Azerbaycan, onun döneminde görülmemiş bir kalkınma ve ilerleme gösterdi. Ekonomi güçlendi, eğitim, sağlık, güvenlik ve vatandaşlık hizmetleri gelişti. Alt yapı, imar ve teknoloji yatırımları sayesinde Azerbaycan, bazı Avrupa ülkelerini bile geçen bir yaşam kalitesine ulaştı.

Sadece kalkınma ve ilerleme konusu bile göz önüne alınsa Aliyev gayet başarılı bir lider. Ama bütün bunlardan çok daha önemli bir hedef daha, yine onun sayesinde gerçekleşti. İlham Aliyev, Azerbaycan’ın otuz yıldır işgal altında tutulan topraklarını Ermeni işgalcilerden geri aldı. Bu dünyanın hangi ülkesinde olursa olsun bir lideri ömrünün sonuna kadar devlet başkanlığı makamına oturtmaya yetecek denli büyük bir olaydı.