Balık, andolu'da 5 bin yıllık tarihe sahip

Dünyada kişi başına ortalama balık tüketimi yaklaşık 15 kilo. Kıyı şeridi 8 bin 333 km(adalar dahil) olan ülkemizde ise maalesef 8 kilodan az. Bu sayı son yıllarda daha da düştü. Balık, Türk mutfağında hak ettiği yeri bulamıyor. Halbuki balığın tarihi, Anadolu'da 5 bin yıl öncesine dayanıyor.

Türklerin balık yemediğine, denizle barışık olmadıklarına dair yanlış bir inancın olduğunu ifade eden Mutfak Araştırmacısı Nedim Atilla, Türklerden önceki tüm Anadolu uygarlıklarının, Türkler geldikten sonra kurulmuş olan Türk uygarlıklarının da balıkla gayet yakın bir ilişki içinde olduklarını dile getirdi.

Milas'taki Beçin Kalesi'nin duvarlarında balıklı bayrak figürleri göreceğinizi belirten Atilla, “Bir Türk beyliği olan Menteşe Beyliği'nin bayrağında balık figürü vardı. Beyliğin başkenti Beçin Kalesi'nde duvarlarda bununla ilgili çok materyal bulursunuz. Çünkü hareketli bir yaşam sürdüren insanların kaliteli proteine ihtiyaçları vardır, bu kaliteli proteinin alınacağı ürünlerin başında da balık gelir” dedi.

Türklerden önce bu topraklarda yaşayan İyonyalılar, Karyalılar ve Likyalıların, yani kıyı bandında yaşayan milletlerin balık tüketiminin yanında ona kutsal anlamlar da yüklediğini anlatan Atilla, Bafa Gölü üzerinde, Milas içinden çıkılan Labranda Antik Kenti'nde Apollon rahiplerinin balık üzerinde fal baktığı, balık üzerinden kehanetlerde bulunduğuna dikkat çekiyor.

Bu rahiplerin levrek dediğimiz balığın hareketlerinden insanların geleceğine dair kehanette bulunduklarını mitoloji kitaplarından bildiklerini ifade eden Atilla, levrek balığının ismine dair de önemli bir anekdotu şöyle aktarıyor: Levrek balığı, adını Karyalılardan alır. Karyalıların, hem de Karyalıların daha sonra gidip uygarlık yarattıkları Girit Minoan Uygarlığı'nda Labrix kültürü çok yaygındır.

Labrixin anlamı baltadır. Karyalıların baltası çift yüzlüdür ve ona Labrix denir. Bugün dilimizdeki levrek sözcüğünün adı da buradan geliyor. Levrek balığının yüzü bu baltaya benzer. Labrix zamanla levreğe dönüşmüştür. Yani şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki insanlar en azından 5 bin yıldır levrek tüketiyorlar.